کتابخانه مجازی ادبیات

علوم و فنون بلاغي شامل معاني، بيان و بديع در شکل‌گيري زبان عرفاني نقش مهمي دارد. با توجه به قواعد و اصول علم معاني، نقش و اهميت انواع جمله در انتقال مفاهيم قابل بررسي است. اين علم انواع جمله را به خبر و انشا تقسيم و از نظر معاني ثانوي مطالعه مي‌کند. عارفان براي براي تعليم و بيان تجارب عرفاني خود، ابزارهاي گوناگون زبان را به خدمت مي‌گيرند. انشا، يکي از عناصر مهم زبان عرفاني است و در آثار عرفاني انواع جملات انشايي با معاني حقيقي و ثانوي براي بيان مفاهيم به کار گرفته مي‌شود. انشا در آثار فارسي عين القضات همداني (د.525) نقش مهم و موثري در آموزش عقايد و انديشه‌ها و ابراز مواجيد و هيجانات عارفانه دارد. امر و نهي دو مقوله مهم انشاست که مي‌تواند با معاني گوناگون به کار رود و پيام را به مخاطب انتقال دهد. در اين مقاله با توجه به تعريف و ويژگي‌هاي بلاغي امر و نهي، نقش و کارکرد آن در آثار عين القضات بررسي و تبيين مي‌شود.

موضوع مورد بررسي در اين مقاله، عدم باهم آيي پيشوند التزامي با پيشوند نفي در زبان کردي سوراني است. مبناي نظري مقاله بر اساس صرف توزيعي است. دلايل مختلفي پيشنهاد و بررسي مي‌شود، و در نهايت، اين نتيجه حاصل مي‌شود که بنا به ويژگي‌هاي زمان ـ محور متفاوت زبان کردي، توجيهي که براي تعامل پيشوندهاي وجه و نفي در زمان حال ارائه مي‌شود، مستقل از اين توجيهات براي تعامل اين دو در زمان گذشته است. پيشوندهاي منفي متفاوت در زمان حال محصول فرايند درج واژگاني در بخش ساختواژه در صورت آوايي هستند، در حالي که پيشوندهاي يکسان منفي در زمان گذشته و حذف ظاهري be- التزامي حاصل اعمال فرايند تهي‌سازي براي پيشوند التزامي در بخش ساختواژه صورت آوايي است. نتيجه نهايي اين است که فرايندهاي ساختواژي موجود در بخش صورت آوايي عامل تغييرات پيشوندي در زبان کردي هستند.

در میان چندین فرهنگ روسی ـ فارسی موجود، مانند فرهنگ روسی به فارسی (ا. ک. آفچینیکوا، ح. فروغیان، ش. بدیع)، یا فرهنگ روسی به فارسی (س. کلیفتسوا) و چند فرهنگ بازاری متفرقه، فرهنگ واسکانیان سال‌های سال سرآمد بقیه بود و در وضعیتی که چندان امیدی به تهیه و ارائه فرهنگی بهتر نمی‌رفت، نعمتی به شمار می‌آمد و از هر نظر برای همه حجت بود. شاید تنها پس از انتشار این نسخه جدید بود که بسیاری از استفاده‌کنندگان از فرهنگ دریافتند نسخه پیشین، دست‌کم از نظر فنی، چقدر با معیارهای امروزی نشر فرهنگ فاصله داشت.

نسخه اصلی کتاب جمهوری جهانی ادبیات، به زبان فرانسوی در سال 1999 چاپ شد و برگردان انگلیسی آن را دانشگاه هاروارد در سال 2004 منتشر کرد. خانم پاسکال کازانووا، پژوهشگر و منتقد ادبی 55 ساله فرانسوی، در این کتاب تصویری از جهان ادبیات، در مقام جهان مستقل از جهان سیاست و اقتصاد (ولی در تعامل با آنها) ترسیم می‌کند که در آن نیز، همانند قلمرو سیاست و اقتصاد، برخی ادبیات‌ها بر دیگران غلبه یافته‌اند و برخی دیگر تلاش رسیدن به جایگاهی غالب‌اند.