کتابخانه مجازی ادبیات

آیات قرآن با فصاحت و بلاغت خاص خود به اندام هر شنونده ای لرزه می افکند. زبان این آئین عربی است، اساسی ترین مدرک و بزرگترین پشتوانه آن قرآن و در مرحله دوم سخنان پیامبر و پیشوایان است و هر دو به زبان عربی است. اصولا ما که به زبان عربی ارزش قائل هستیم به این عنوان است که زبان دینی ما است زبانی که به تصدیق دانشمندان زبان شناس جهان بهترین زبانهاست. پس واضح شد که تعلیم و تعلم اصول و قواعد ادبیات عربی در زندگی ما لزوم و ضرورت دارد. اینک کتابی که در دسترس خوانندگان محترم قرار گرفته در پیرامون همین موضوع نگارش یافته است. این کتاب مشکلات یکی از کتب درسی را به وجه آسان حل و روشن کرده است...

موضوع کتاب بدایه العربیه دوره صرف و نحو زبان عربی برای سال اول دبیرستانهاست که مطابق برنامه جدید وزارت فرهنگ در سال 1334 توسط محمدتقی کمال تالیف شده است

زبان‌شناسان قدیم مسلمان به مقوله بافت، اعم از زبانی و غیرزبانی توجه داشته‌اند. با بررسی و جمع‌بندی نگرش حازم قرطاجنی الگوی نسبتاً جامعی برای این مقوله می‌توان ارائه داد. البته به‌طور کلی نگاه قدما در این خصوص یکدست و ثابت نیست و میان نگرش اجتماعی به زبان، یعنی توجه به مؤلفه‌های غیرزبانی و محدود شدن به ساختار زبانی محض در نوسان است، از این‌رو باید به زبان‌شناسی قدیم به‌عنوان یک کلیت واحد نگریست تا بتوان در پرتو دیدگاه‌های مختلف، طرح جامعی در خصوص بافت و کارآمدی آن در حوزه کاربست ایجاد کرد. قدما از توجه به بافت اهدافی چون ارزشیابی سطح بلاغت کلام، تحلیل معنای متن و بازآفرینی بافت غیرزبانی مفقود از خلال بافت زبانی داشته‌اند و از آن برای دریافت معنا استفاده کرده‌اند. در این تحقیق با محوریت الگوی استخراجی از کتاب منهاج البلغاء اثر حازم قرطاجنی، دیدگاه قدما در خصوص بافت را بررسی می‌کنیم.

سخن در حضور یا غیبت «معنی» است. عقل و منطق حکم می‌‌کند که حضور «معنی» امری عقلانی باشد و وظیفة خواننده زدودن حجاب‌‌ها و دریافت معانی و مقاصدی باشد که به کمک نشانه‌های لفظی مطرح شده‌اند. در این فرایند، نکته قابل تأمّل آن است که انتخاب و نام‌گذاری این نشانه‌های لفظی برای مضامین و معانی و مدلولات، با توجه به ویژگی‌‌ها و عملکردی است که برای تمامی بینندگان و مخاطبان آن مدلول، قابل‌ لمس و مشاهده است؛ از این رو زوایای پنهان در این نام‌گذاری نقشی ندارند. با این تحلیل، بهانة مسبوق‌بودن معنی به تئوری‌های هر عصر، رنگ می‌بازد و معنی، امری متعین خواهد شد. البته مراد از تعیّن مخالفت با قرائت‌‌ها و برداشت‌های گوناگون نیست، بلکه این استنتاجات تا زمانی می‌توانند پذیرفتنی باشند که با قوانین زبانی هم‌خوانی داشته باشند و قرائت‌های استنباط‌شده با یکدیگر تعارضی نداشته باشند. در این فرایند معنی‌یابی، دلالت‌های داخل‌زبانی و خارج‌زبانی تأثیرگذار هستند. از مهم‌ترین ابزارهای دریافت معنی که چالش‌های بسیاری را در محافل فکری برانگیخته است، سه محور «متن»، «مؤلّف» و «خواننده» هستند که سه ضلع اصلی مثلث معنی‌یابی را تشکیل می‌‌دهند. تعیین سهم هرکدام از این عوامل، بستگی به نوع نگرش مخاطب و مبانی نظری او دارد که در این مقاله در‌صدد به چالش کشیدن این مبانی هستیم.