در این نوشته کوتاه، قصد دارم یکی از مهمترین آموزههای مولانا جلال الدین محمد بلخی را در حد توان خویش بازگو کنم؛ و آن تلقی وی از «عید» است. شاید بتوان گفت؛ مفهوم «عید» نزد مولانا، با تلقی آن نزد سایر مکاتب و عرفا، تفاوتی گوهرین دارد و همین تفاوت است که مرا برانگیخت تا به رسم ادب شاگردی نزد وی و شاگردانش، اندکی سخن بگویم. همچنین یکی از عللی که اهمیت توضیح درباره این مفهوم را نشان میدهد، آن است که صاحب این مکتب، خود را «عید» خوانده، و عید شدن در او، به مثابه امری جاری و طبیعی است؛ باز آمدم چون عید نو، تـا قفل زندان بشکنم وین چرخ مردم خوار را چنگال و دندان بشکنم
اشوزرتشت جز مقام پیامبری، یکی از بزرگترین فیلسوفان و برجستهترین آموزگاران اخلاق جهان است و در تاریخ کمتر اندیشمند و فیلسوفی هست که آموزشهایش مانند آموزشهای اشوزرتشت منطبق با خرد و منطق و راهنممای آنان به سوی خوشبختی و رستگاری باشد. در این کتاب کوشیده شده تا گوشههایی از اندیشههای فلسفی و آرمانی اشوزرتشت بازنموده شود.
نظام الدین ترینی قندهاری یوشنجی مولف کتاب حاضر از افغانیان فارسی زبان عهد صفوی بود. مولف در نگارش این کتاب که به اصطلاحات سالکان، عارفان و عاشقان (شاعران) می پردازد، از متون مختلف ادبی و عرفانی چون منازل السائرین، گلشن راز، انیس العشاق و ... بهره گرفته است. پس از مقدمه احمد مجاهد به عنوان مصحح، در سه بخش مجزا، اصطلاحات سالكان، عارفان و شاعران گردآمده است. این اصطلاحات به ترتیب الفبای فارسی مرتب شدهاند و توضیحات مصحح در پانوشت صفحات آمده است. در بخش پایانی كتاب آیات، احادیث، سخنان بزرگان به فارسی و عربی، اشعار عربی، مصراعها، امثال، اصطلاحات و ... درج شده است. چاپ دوم این کتاب در سال 1376 توسط انتشارات سروش در دسترس مشتاقان عرفان و ادب فارسی قرار گرفت.
«از بخت شكر دارم و از روزگار هم». خداوند را سپاسگزارم كه بار ديگر توفيق هم نشيني با ملك الخلاق گلستان مثنوي را نصيبم كرد و جام كوچك وجودم را از ان رحيق سرخوشان مشحون ساخت. هدف اين مقاله، يافتن اين پرسش مهم است كه لب لباب مثنوي شريف مولانا چيست و به بياني ديگر، آن «نفيري» كه وي در اين عالم سرداد و همه سينههاي شرحه شرحه از فراق را به سوي خويش فراخواند، كدام است؟ در اين نوشته سعي خواهيم كرد تا با ياري جستن از سه مقدمه فلسفي در حكمت متعاليه (تئوري حركت جوهري، مساله نفي و اتحاد عاقل و معقول)، به يافتن پاسخ پرسش مهم مذكور از ديدگاه جلال الدين نايل اييم. اميد است كه ببار ايد و كام همه عاشقان را شكرين سازد: و هذا دعا لا يرد فانه دعا لاصناف البريه شامل