کتابخانه مجازی ادبیات

کتاب هزار و یک حکایت یکی از تالیفات مرحوم خلیل خان ثقفی است. ایشان در پاریس به مطالعه کتب مختلفی از آثار نویسندگان عربی، مراکشی، الجزایری، فرانسوی، ژاپنی، چینی، انگلیسی، آلمانی که حکایات را نوشته بودند نمود و مصمم گردید که با اطلاعات شخصی حکایات مختلفی را بهم درآمیزد و اندک اندک آنرا تا پانصد حکایت درآورد ولی با فرصتی که در مدت یک سال بدست آورد و شور و ذوقی که پیوسته در تدوین کتاب از خود ابراز می نمود کم کم حکایات گردآورده او از یک هزار تجاوز نمود و نام آنرا هزار و یک حکایت نهاد و پس از بازگشت به میهن حک و اصلاح مختصری نمود و نام آنرا هزار و یک حکایت نهاد و منتشر نمود...

در این داستان پلیسی جنایی، احمد به همدستی سه نفر از دوستانش دست به آدم‌ربایی مسلح می‌زند .آنان، سرمایه‌داری به نام پرویز پازوکی را می‌ربایند .در این ماجرا احمد، راننده پازوکی را به قتل می‌رساند و در پی آن وقایعی رخ می‌دهد که داستان براساس آن شکل گرفته است.

از آنجایی که در مشرق زمین و بخصوص ایران، همواره مدار حکومت بر اراده‌ خدایگان‌های مستبد می‌گشته، شاخه مهمی از ادبیات شکوایی را حبسیه یا زندان‌نامه‌ها تشکیل داده است. در اقسام شعر غنایی که بیشتر اجزایش را شکایت و حسب‌ حال(بث الشکوی) تشکیل می‌دهد، این قسمت در کتاب «شعر بی‌فروغ، شعر بی‌نقاب» دکتر زرین کوب، جزو مرثیه قرار گرفته است. چه رثاء نوحه و ندبه بر مرده و فقدان چیزی‌ است که وجودش برای ما، گرامی باشد و در اینجا سخن در سوگ آزادی و حریت از دست رفته است. حسبیه، فغان و فریاد انسان یست که در مغازه کوه‌ها یا سیاه چال‌های محصور به میله‌‌های آهنی، در زیر شکنجه همجنسان دیو سیرت خود، دست و پا می‌زند و با عفریت‌ گرسنگی و فقر و آلودگی دست به گریبان است.

ترکيب «پري مار» در ادبيات منظوم فارسي، براي اولين بار در «حديقه الحقيقه و شريعه الطريقه» سنايي غزنوي ديده مي‌شود و بعد از وي، اين ترکيب را فقط خاقاني شرواني به کار برده است. در متون منظوم ديگر، اثر و نشاني از آن نيست. در ادبيات منثور فارسي نيز، اين ترکيب به صورت «مارپري» در «داراب نامه» طرسوسي آمده است. با بررسي اين ترکيب، مي‌توان به همانندي‌هاي آن با اسطوره «گرگن مدوزا» از اساطير کهن يونان و «دهاک» (= ضحاک) اسطوره ايراني دست يافت. نوشته حاضر در حد توان در روشنگري اين مساله کوشيده است.