کتابخانه مجازی ادبیات

نویسنده در كتاب حاضر، سعی دارد تا با زبانی ساده به همراه تعدادی دروس عملی و به اثبات رسیده و كارآمد، جرات و جسارتی را كه یك نو قلم به آن احتیاج دارد، به او بدهد. در واقع این كتاب، پر از نصایح عملی، تمرینات كارگاهی و روش‌های ساده است. نویسنده می‌خواهد بیاموزد كه؛ روی كاغذ "حرف بزنید" و آن‌چه قصد گفتنش را دارید، كشف كنید و به ذهن خود نظم و ترتیب داده و از پراكندگی آن اجتناب كنید. كتاب به پنج بخش تقسیم شده است كه به مباحثی چون، نوشتن در برابر حرف زدن روی كاغذ، نویسندگی در مقابل بازنویسی و...

این کتاب با عنوان بدیع (بر بنیاد آثار سعدی) از سه بخش مجزّا تشکیل شده است که عبارتند از: بخش اول؛ شامل بدیع لفظی که در این بخش سی و هفت آرایه بدیعی لفظی آمده است. بخش دوم؛ بدیع معنوی که در این بخش چهل و شش صنایع بدیعی معنوی آمده است. بخش سوم؛ تکمله: با توجه به اینکه بعضی از صنایع بدیعی در آثار سعدی به کار نرفته لذا برای کامل شدن آرایه های بدیعی کتاب چند آرایه بدیعی در بخش سوم با عناوین: تشریح-توجیه (محتمل الضّدّین)-توشیح-حذف-لغز-مادّه تاریخ-و معمّا آمده است.

سبک‌شناسان در تحلیل آثار ادبی جنبه‌های زبانی، ادبی و محتوایی را بررسی می‌کنند. آثار طنز را نیز می‌توان در همین حوزه‌ها بررسی کرد؛ با این تفاوت که در حوزه ادبی، علاوه بر شگردهای بلاغی، باید از تکنیک‌های خنده در این نوع آثار نیز بحث کرد. صابری، به عقیده بسیاری از صاحب‌نظران طنز معاصر، نویسنده‌ای صاحب سبک است. سبک خاص او بخصوص در ستون «دو کلمه حرف حساب» روزنامه اطلاعات به خوبی مشخص است. در مقاله حاضر، «دو کلمه حرف حساب»‌های کیومرث صابری (گل آقا) از لحاظ شگردهای طنزساز، بویژه نوآوری‌های او در این حوزه بررسی شد و به این نتیجه رسیدیم که سه ویژگی عمده: تنوع شگردهای طنزآفرین، ابداع شگردها و تلفیق شگردهای طنزساز، سبب می‌شود طنزهای صابری جذابیت خاصی داشته باشد.

در ادب پارسی، برای بیان مضامین غنایی و عاشقانه، علاوه برقالب غزل استفاده از مثنوی نیز رواج دارد. در پایان قرن ششم هجری، نظامی گنجوی نظم داستان‌های بزمی و غنایی رابه حد اعلای کمال رسانید. با تحلیل ساختاری می‌توان به تناسب هنری و ظرافت‌های کلام نظامی پی‌برد. تجزیه و تحلیل اجزا و عناصر سازنده متن داستان، زمینه شناخت بیشتر آن را فراهم آورده، نقاط قوت و ضعف آن را می‌نمایاند. درجستارحاضر به تحلیل ساختاری طرح دو منظومه غنایی معروف نظامی: «خسرو و شیرین» و «لیلی و مجنون» پرداخته‌ایم. سپس الگوی داستانی این دو منظومه رسم گردیده و برای الگوی داستانی شرقی، نموداری پیشنهاد شده است. این بررسی نشان می‌دهد که این دو منظومه علی رغم تطبیق ساختارشان با ساختار داستان‌های کلاسیک غربی (هرمی شکل)، در واقع ساختار اپیزودیک و متقارن دارند که از مظاهر ساختار شرقی است، این دو منظومه از الگوی داستانی «گزینش ـ سیر و سفر ـ بازگشت و روایت» پیروی می‌کنند. همچنین ساختارآنها، بیش ازآنکه داستانی باشد، معنایی است.