اين پژوهش با هدف بررسي تحول معنايي برخي مدخلهاي واژگاني زبان فارسي (سه حرف «ب»، «ث» و «خ») بر اساس چند فرهنگ فارسي و در پاسخ به اين سوال، که «مدخلهاي واژگاني فرهنگهاي مورد بررسي در يک دوره حدودا 40 ساله چه تغييرات معنايي را از سر گذراندهاند» در يک بررسي درزماني و به شيوه توصيفي ـ تطبيقي نگاشته شده است. تمام مدخلهاي اين حروف در سه فرهنگ فارسي معين، سخن و صدري با يکديگر مقايسه و بر اساس تغييرات معنايي به وجود آمده در شش مقوله آرماني، نه مقوله بينابيني و بر اساس سه معيار «گرايش زباني و سطح کلام»، «حوزه کاربرد» و «ريشهشناسي» دستهبندي شده است. پيکره بدست آمده با تعداد 13321 مدخل در يک پايگاه دادههاي پويا ثبت شد که بر اساس آن تعداد هفت نمودار و چهار جدول در اين مقاله ارایه شده است. بر اساس آمارها برخي نتايج به شرح زير است: 40.22% از واژههاي اين سه مدخل تمايل به حذف يا منسوخشدن يافته است. واژهاي جديد 8.71% از واژهها را تشکيل داده و 42.07% از واژههاي اين سه مدخل بدون تغيير معنايي باقي مانده است.
برای بررسی و شناخت واژه بهتر است به مطالعه و ارزیابی تمامی ابعاد مهم و جنبههای زبانشناختی و کاربردی آن پرداخت و به دنبال تعریف خاصی نبود؛ این رویکرد یکی از اهداف اصلی این کتاب بوده است. یکی دیگر از اهداف عمده کتاب، بررسی فرهنگهای لغت موجود و ارائه معیارهای صحیح و کلی برای تدوین فرهنگ عمومی و فرهنگ یکزبانه فارسی است که بتواند فرهنگ لغت را از یک مجموعه کتاب یک یا چندجلدی نفیس که تنها زینتبخش کتابخانههای شخصی یا عمومی لوکس باشد، مرجعی همهجانبه و کارآمد برای نیازهای گوناگون واژگانی کاربران آن تبدیل کند. بنابراین این کتاب به طرح معیارهای همگانی فرهنگنگاری به طور مبسوط و بهویژه فرهنگ عمومی تکزبانه فارسی مبادرت کرده است.
غرض اصلی نویسنده از نوشتن این کتاب، حل مسئله لغتسازی و وضع اصطلاحات علمی و سیر و پیشینه این فن است در ایران و جهان. این امر ما را با تاریخ علم ارتباط داده و تاریخ علم هم ما را با تاریخ زبان فارسی مربوط کرده است؛ بنابراین بخشهایی از این کتاب تاریخ علم و تاریخ زبان فارسی است. در ضمن لغتسازی و ترجمه و وضع اصطلاحات علمی که یکی از نیازهای جامعه امروز است، ما را با فرهنگستانها و مفهوم و تاریخچه آن ارتباط داده که کمتر دانشجو و استادی با این مسئله مهم آشنایی دقیق و علمی دارد. مبحث فرهنگستان هم ما را به برنامهریزی برای زبان و ادبیات و خط فارسی کشانیده است؛ بنابراین اثری پرحجم پدید آمده که خود شامل چند کتاب است: لغتسازی و سیر آن در ایران، تاریخ زبان فارسی دری، برنامهریزی برای زبان و ادب و خط فارسی، تاریخچه فرهنگستانهای ایران و جهان.