کتابخانه مجازی ادبیات

«گونه‌شناسي» شناخت کاربردهاي زبان فارسي است درحوزه‌هاي جغرافيايي و دوره‌هاي مختلف، و تطبيق آن با متون فارسي. با سنجش مقوله‌هاي مختلف زباني و بياني هر متن با متون ديگر مي‌توان به مجموعه‌اي از همخواني‌ها دست يافت، که همين همخواني‌ها اساس کار درگونه‌شناسي است. بنا بر اصل گونه‌شناسي، هر دست نوشت ويژگي‌هاي زباني و فرهنگي حوزه خويش را دارد و درصورت آميزش آنها، ويژگي‌هاي سبکي هرکدام از دست نوشته‌ها از آنها گرفته مي‌شود واصالت متن نهايي نيز مخدوش مي‌گردد. «شدت رواج واژگاني» نيز عامل ديگري است در تعيين تشابهات و تفاوت‌هاي حوزه‌هاي زباني متون کهن.

همانطور كه بسياري از نويسندگان دوره پسا استعمار به بازخواني آثار استعماري پرداختند، در اين مقاله سفرنامه در ميان مومنان اثر وي. س. نايپول (V. S. Naipaul)به‏ عنوان متني استعماري بازخواني شده و از ديدگاه شرق‌شناسي بررسي مي‌‏شود. در واقع اين بررسي پاسخي است به‏ تصويرسازي از شرق، اسلام و به‏ ويژه خاورميانه اسلامي. در ادامه نويسندگان به ‏دنبال علايمي‌‏اند كه شرق را شرقي كليشه‏‌اي و يكنواخت جلوه‌گر مي‌‏سازد و مسلمانان را در قالب كليشه و گفتمان غالب و استعماري به تصوير مي‌‏كشد. افزون بر آن، عوامل و فرايند اين بازنمايي ساختگي، بررسي مي‌‏شود. چراكه اين بازنمايي سرانجام پاي‌‌اي براي ايجاد رابطه‌‏اي مبني بر «تضاد دوگانه» ميان غرب و شرق مي‌‏شود. «شرق ساخته شده» به‏ دليل اختلافات فرهنگي، مذهبي، سياسي و تاريخي به ‏عنوان تهديدي جدي براي تمدن غرب معرفي مي‌‏گردد. در پايان، از آنجايي كه در مقابل هر قدرتي، مقاومتي هم صورت مي‌‏گيرد، جلوه‌‏ها و نشانه‌‏هاي مقاومت شرقيان و نقش اسلام در پايداري مقابل استعمار غرب در سفرنامه نايپول مورد مطالعه قرار مي‌‏گيرد.