میرزا ابوالحسن خان ایلچی (1190 ـ 1262 ق) در اصل، اولین سفیر ایران بوده است. او به دستور محمد شاه قاجار، به سفارت ایران در روسیه گماشته میشود و زندگی و شرح احوالات او به عنوان اولین دیپلمات ایرانی در فرنگ بیاندازه جالب و جذاب است. اسماعیل رائین در این کتاب به زندگی میرزا ابوالحسن خان پرداخته است.
ر این کتاب که از سوی "اداره کل میراث فرهنگی استان تهران "انتشار یافته تلاش شده جغرافیای تاریخی و محوطههای باستانی و بناهای تاریخی فرهنگی شهرستان "شمیران "(یکی از فرمانداریهای نه گانه تهران)، شامل "لواسان " و "رودبار قصران "به تفصیل و همراه با عکس معرفی گردد .ابتدای کتاب شامل اطلاعاتی است درباره موقعیت و اهمیت جغرافیایی شمیران، تقسیمات کشوری و فرمانداری شمیران، جغرافیای تاریخی و وجه تسمیه رودبار قصران داخل، کوهها و رودها و راههای رودبار قصران، اقوام ساکن در طبرستان قبل از مهاجرت آریاییها، تاریخ رودبار قصران از دوره آشوریها و مادها و هخامنشیان تا دوره قاجار (به ویژه دوره علویان آل بویه، غزنویان، اسماعیلیان، مرعشیان، چلاویان، جلالیان، تیموریان و آل کیا) .سپس آثار باستانی و تاریخی فرهنگی "دشت لار"، "لواسان بزرگ "و "رودبار قصران"، به ترتیب و تفکیک شهرها و روستاهای آنها معرفی شدهاند که عموما شامل محوطههای باستانی، قلعهها، امامزادهها، کاروانسراها، قبرستانها، رباطها، تپههای باستانی، مساجد و حسینیهها، حمامها، کاخها، مناظر طبیعی، باغها و سایر بناهای باستانی تاریخی است . در پایان کتاب فهرست منابع و فهرست محوطهها و بناهای تاریخی فرهنگی شمیران (لواسان و رودبار قصران)، همچنین نقشه موقعیت جغرافیایی آثار یاد شده (نقشه باستان شناسی) آمده است
جلد پنجم از نامواره دکتر محمود افشار مقاله ها و گفتارهایی است در زمینه های مربوط به تاریخ ایران، قلمرو زبان فارسی، تحقیقات ادبی، مباحث شعر فارسی، مسائل فنی زبان فارسی، عقاید سیاسی دوره قاجار، اسناد تاریخی، وضع فرهنگی و اجتماعی یزد و یادداشتها و اسنادی است که با زندگانی دکتر محمود افشار متناسب است. مقاله ها به ترتیب تاریخ دریافت آنها به چاپ رسیده است.
انقلاب مشروطیت ایران فصل جدیدی در تاریخ پرافتخار کشور ما گشود و نشان داد که هنوز هم خاک ایران زمین از وجود چهره های تابناک و سرفراز و پیکارجو، تهی نیست و در این دیار باز هم آزاد مردانی هستند که به خاطر آزادی و رهائی از چنگ استبداد و حکومت مطلقه تا پای جان می ایستند و در این راه شربت شهادت می نوشند، و از خون پاک خویش میهن را رنگین می سازند. سالها از انقلاب مشروطیت می گذرد و صدها نوشته در باره این انقلاب منتشر شده است و هر روز نوشته ها و اسناد جدیدی در این رابطه منتشر می شود انقلاب مشروطه فصل جدیدی در تاریخ پر افتخار کشورمان گشود و نشان داد که هنوز هم در این کشور مردان و زنان دلاوری وجود دارند.بسیاری از کسانی که در باره انقلاب مشروطیت به نگارش پرداختند فقط در باره مردان بزرگی هم چون ستار خان و باقر خان قلم زده اند، اما علاوه بر ستار خان و باقر خان مردان و زنان بسیاری در این انقلاب در کوچه ها و خیابان ها به مبارزه علیه استبداد پرداختند و در سایه تلاش های آنان بود که درخت انقلاب بارور شد، و بسیار کسانی که در هنگام مبارزه مردم درسیاهچالهای تهران و در انجمن های مخفی و کمیته های ترور به مبارزه و فداکاری پرداختند و هرگز نامشان بر سر زبانها نیامد. تاریخ مشروطه مالامال از فداکاری های این قهرمانان است کسانی از جمله میرزاجهانگیر خان صور اسرافیل که در مقابل پیشنهاد پناهنده شدن به سفارت انگلیس فریاد زد: "من کشته شدن به دست این دژخیمان را بر تحصن بر یک سفارت خانه اجنبی ترجیح می دهم... این کتاب به برسی وقایع مشروطیت و افراد گمنام در انقلاب مشروطه همچنین لژهای فراماسونری در انقلاب مشروطه می پردازد.
یکی از سفرای ایران به نام میرداودزاده که در سال 1816 به دربار لوئی هجدهم اعزام شده بود، برادرزاده خود را نیز به همراه برده بود. این جوان در اندکمدتی ترقیات فوقالعادهای کرد. زبان فرانسه را بهخوبی تکلم مینمود. او اولین دیپلمات ایرانی است که توانست به دربار ناپلئون راه یابد و آنچنان شایستگی و تدبیری از خود نشان دهد که به عنوان نماینده ناپلئون بناپارت به دربار فتحعلی شاه اعزام شود و با اینکه مدتها درباریان قاجار وی را تحویل نمیگرفتند، از اینسوی نیز چنان اعتماد همگان را جلب کند که به عنوان یکی از نخستین دیپلماتها و نمایندگان ایران در اروپا به فرانسه اعزام گردد. در این کتاب به شرح حال و چگونگی فعالیتهای او پرداخته شده است.