عماد الدین عربشاه (شاعر قرن هشتم) این مثنوی را بر اساس رساله فی حقیقه العشق شیخ شهاب الدین سهروردی به رشته نظم در آورده است. این منظومه هزار بیتی که بر وزن لیلی و مجنون سروده شده، افکار شیخ مقتول را به زیباترین نحو بیان کرده است. عشق به عنوان منشا حرکت و علت وجود هستی در اندیشه سهروردی نقش اساسی دارد. سهروردی خود پیرو حکمت اشراق (مکتب فلسفی افلاطون) بود و چون حکمت اشراق را در حکمت اسلامی به اوج رساند، به شیخ اشراق مشهور شد. سهروردی داستان حضرت یوسف را در 12 فصل تفسیر عرفانی کرده است. حسن، عشق و حزن سه شخصیت نمادین در این اثر هستند که عشق، حدود و مراحل آن را به رمز و اشاره به تصویر می کشند. با وجود اینکه سهروردی 38 سال بیشتر نزیست اما پنجاه اثر به زبان عربی و فارسی از او به جا مانده است.
کتاب حاضر مشتمل بر دو گفتار به زبان فرانسوی، به خامه توانای استادان گرامی دکتر صفا و لیوه روسای محترم دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران و استراسبورگ و یک مقدمه از نویسنده در معرفی کامل نسخه خطی کتابخانه ملی و دانشگاهی استراسبورگ و شرح یکصد و شصت و هشت بیت از مثنوی گلشن راز که متاسفانه شارح عارف آن تاکنون ناشناخته مانده است. و در آخر تعلیقاتی که برای حل مشکلات و توضیح و تعریف لغات و مصطلحات عرفانی و فلسفی به کوشش نویسنده فراهم گردیده است.
این کتاب اشعار فارسی سیدجعفر موسوی حاوی الف) دو مثنوی در بحر خفیف-مخبون محذوف-یکی تحت عنوان (حدیث نفس) شامل موضوعات مختلف در حدود (1723) بیت، و دیگری (بالاخانه غمها) که از نوشته نویسنده معروف (مصطفی لطفی منفلوطی مصری) برداشته شده است و در حدود (303) بیت می باشد. ب) غزلیات ج) متفرقات د) قطعات
این رساله را که به زبان فارسی پرداخته شده است، به نام «مونس العشاق» نیز نامیدهاند، رسالهای است رمزی و تمثیلی درباره عشقو موضوعی که بسیاری از پیران دیدهور فارسیزبان صدواندی رساله منظوم و منثور مستقل و غیرمستقل پیرامون آن ساختهاند. این رساله بر اثر مضمون خیالانگیزش و به دلیل بیان شاعرانهاش در نیمه دوم از سده هشتم هجری یکی از شاعران و سخنوران شیوابیان فارسیسرا به نام عربشاه یزدی به سوی خود کشانیده و نامبرده رساله منثور سهروردی را با اضافاتی و با بیانی شاعرانهتر در سلک نظم درآورده است.