کتابخانه مجازی ادبیات

فصل اول این کتاب، شامل دو غزل و یک مثنویست و چند شعری که تقریبا بهترین کارهای او در دوره های پس از دوره نخستین است که میشود به آن ها دوره های سرگردانی گفت. و آغازی برای ادوار بعد. و به همین لحاظ هریک از آنها حاصل یک دوره خاص شعری. هشتمین شعر این فصل از لحاظی برگزیده ایست از دوره سرگرمی با شعر آزاد و نهمین شعر، در بحبوحه بیگانگی و یگانگی با مردان و زنان خانه ای که از در و دیوار آن بوی نماز برمیخاست و گویی برگرد مرگ می گردید و لاله عباسی هایی که پیر میشدند و جوان می شدند و روزمرگ آنان را می شمردند. و شعرهای دیگر این فصل هر یک نمونه ای از دوره هایی کوتاه چند ماهه و سریع که شاید در هریک از آن دوره ها بیش از سه چهار شعر نوشته نشده است. فصل دوم شامل شعرهایی که بیشتر قطعه های کوتاهی است از دوره ای که می توان به ان نام "دوره تماشا" داد. نگاههایی گذرا و تصویرهایی شتاب آمیز: دریای توفانی، چراغهای رنگی، زنی با وحشت باد، وزنی که می رقصد. و در کنار باغ غروب نشستن و کلاغان بازگردانده را نگریستن. دوره ای با حدود بیست شعر که از میان آنها، سرانجام به همین هفت شعر اکتفا شد. فصل سوم شامل شعرهایی که در دوره ای بسیار آموزنده و سرشار به مرحله نوشتن رسید. دوره ای که نحوه نطفه بستن و شکل گرفتن شعر و رسیدن به امکانات دیگر "اگر چه ناقص" او را بیش از پیش به کار خویش دلبسته داشت. در همین دوره بود که کلمات اندک اندک با او مهربان شدند و در عین مهربانی، خشن تر و زبرتر. و همین مهربانی بود که آنها را در شعر راه داد. و نیز در همین دوره بود که با بازگشتی به تاریخ دور و نزدیک و مردانی و حوادثی که در فضای مبهم شعر او چهره نمودند. به مرحله لمس آن کلمات رسید و بخصوص از نظر مکالمات شعری و خط داستانی شعر تجربیاتی فراوان کسب کرد. فصل چهارم شامل دوره ای که دید او را نسبت به شعر به گونه ای محسوس تر از دوره قبل تغییر داد. و در برخی ازشعرها کم و بیش شبحی از فرمی را که بسیار دنبال آن گشته بود دید. اما در دنیاهایی مختلف و با حالاتی متفاوت: اندیشیدن به مفهوم زمان، و ساعتی که به اقتضا در پهنه کویر می ایستد سفری به روستا و آسیابی که خاکستر می شود، حرکتی در غرفه ها و خورندگان و نوشندگانی که به جبر مرگ تن در می دهند و شبها و روزهای مستی و خستگی و تحیر بازیچگان و تمسخر بازیگران. و همه اینها در قالب هایی که از دوره فصل سوم پیش بینی شده بود و اینکه تا یافتن راهی پیشرفته تر تنها راه ادامه کار اوست...

ترجمه دعای کمیل در سیاق نثر-دررشته نظم از نصیرالدین امیرصادقی در سال 1373 انجام شده است.

شعر و اندیشه ادبی هوشنگ ایرانی دست کم به دو دلیل درخور بازنگری است. نخست اینکه شعر و نظرورزی‌های ادبی او پیش‌گام همه جنبش‌های شعری و انتقادی بعد از نیماست که به کلی با تجربه شعری و نظری نیما متفاوت است. تفاوت او نیز برخلاف هذیان‌گویی‌های سرد و بی‌روح تندر کیا ذاتاً اصیل و عمیقاً نوآورانه است. دو دیگر این که نقد و بررسی شعر و آرا ادبی هوشنگ ایرانی در حکم چالش با مقوله‌ای است که در هر دوره به شکلی نمود می‌یابد بی آن که مبانی نظری آن در انطباق با سنت، زبان و فرهنگ وارسی شود. در هر دو دوره نیز فضا کاملا دو قطبی است؛ گروهی طرفدارند و عده‌ای در پی نفی و افکار که این قلم نیز از زمره دومی‌های به شمار می‌رود.

انگیزه نگارش این دفتر، ناشی از بی‌اعتنایی خوانندگان عام و بعضی از منتقدان ادبی به شعر دوره حاضر است که از حدود دهه شصت آغاز شده ولی ریشه در گذشته دارد و در جای خود خواهم گفت کدام گروه از شعرهای گذشته. واقعیت این است که بر اثر انقلاب و جنگ، دگرگونی‌های عمیق در جامعه به وقوع پیوسته که روابط و مناسبات آدم و آدم و آدم و عالم را به هم زده است.