کتابخانه مجازی ادبیات

این رساله از بهترین مظاهر کوشش ثمربخش یونسکو است. این کتاب صورت مجلس مذاکرات و مباحثات ورزیده ترین معلمان جغرافیای همه عالم است. نویسندگان کتاب به مجموع این جلسات با کمال تواضع نام "استاژ" یعنی دوره کارآموزی داده اند ولی میدانیم که بزرگترین و مهمترین معلمان که غالبا استادان دانشگاه و بازرسان فنی و مربیان این دوره استاژ را بوجود آورده اند. نویسندگان کوشیده اند که تعلیم جغرافیا را منطبق سازند به نوترین روش های آموزش که آن را روش علمی نام نهاده اند...

«رساله علامه بزرگوار محمد دهدار در قضا و قدر»، به زبان فارسی و در پاسخ به سؤال برخی از برادران دینی در باره مسئله اختیار و جبر و قدر ، توسط محمد دهدار ، نوشته شده است. این رساله، در موضوع خود، بسیار سودمند و ارزش مند است، ولی علی رغم نفاستش، همچون کثیری از آثار ارزنده دیگر، در کنج انزوا افتاده بود و ارباب دانش از فواید جلیله اش محروم بودند، لذا استاد حسن زاده ، بر آن شدند که آن را تصحیح و همراه با تعلیقات سودمند خویش، در دست طبع و نشر قرار دهند. رساله، بسیار کوتاه و فاقد باب بندی و فصل بندی است و مطالب آن، در ذیل چهار مقدمه، عرضه شده است. تعلیقات هجده گانه استاد حسن زاده، در پایان رساله، ذکر گردیده است. مطالب مطرح شده در رساله، اجمالا، عبارت است از: اشاره به اخباری که اولین مخلوق را عقل دانسته‌اند و معنای اقبال و ادبار آن (در روایت آمده که خدا به عقل گفت: اقبل؛ یعنی روی آور، پس روی به خدا آورد، سپس فرمود: ادبر؛ یعنی پشت کن، پس به خدا پشت کرد...) ؛ عدم صرف بودن ممکن، قبل از ایجاد و شیئیت یافتن و دارای استعداد و اقتضا شدن، پس از تعلق ایجاب واجب به آن؛ توضیح در مورد علم فعلی و انفعالی و تقسیم هر کدام به اجمالی و تفصیلی و کیفیت تعلق علم خدا به مخلوقات؛ وجود همه موجودات در هر ظرفی که فرض شوند، از خداست و تشخص خاص آنها (که اشعری آن را کسب و معتزلی آن را فعل می‌خواند)، از مباشر قریب.

این کتاب که تذکره ای است به نام مصطبه خراب تالیف هلاکوی قاجار و راجع به شعرای عهد فتحعلی شاه. مولف کتاب احمد قاجار مشهور به هلاکو و متخلص به خراب در مسافرت خود به مکه برای سرگرمی و رفع دلتنگی ناشی از تنهایی آنچه را که از اشعار متقدمین و معاصرین بخاطر دارد بتدریج روی کاغذ می آورد و با افزودن ترجمه حالی برای هر شاعر دفتری به دست می آید مرتب از نظم و نثر. در بازگشت از سفر مکه وارد استانبول میشود و اشعاری را که در این سفر گفته بود در آخر آن می نویسد و به مناسبت تخلص خود که خراب بوده آن را خرابات می نامد. و به پیشنهاد یکی از دوستانش قسمت معاصران را از روی خرابات جداگانه می نویسد و آن را مصطبه خراب نام میگذارد و برای تاریخ اتمام ان نیز قطعه ای میسازد که ماده تاریخ آن "شد مصطبه خراب" است...

کتاب تذکره حدیقه امان اللهی اثر میرزا عبدالله سنندجی، اصلش از همدان بود. جدش به سنندج آمد و متوقف شده است. در خدمت والیان سنندج منشی بود. او تذکره‌ای در احوال و اشعار شعرای کردستان نگاشت و به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نام امان‌اللهی والی ، آن نمونه را "حدیقه ‌ امان‌اللهی نام گذاشت ، که در تذکره‌ها به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نام "تذکرۀ صغیر" نیز معروف است. ظاهراً تذکرۀ دیگری هم به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نام "تذکرۀکبیر" داشته است. رونق اندکی از اشعار خود را نیز در خاتمه آن نقل کرده است.