کتابخانه مجازی ادبیات

محمدجعفر جعفرى لنگرودى (1302- ؟ شمسی) پس از کسب دانش‌ حوزوی، به تحصيل در رشته حقوق قضايى تا مقطع دکترا ادامه داد و بنيان اولين دايرة المعارف حقوقى را پایه ریزی کرد. کتاب پیش رو که در قالب مناظره پدر و فرزند نگارش شده است، به ارزش انسان، نظام دولتشهرها، فرهنگ عشایری، جنگ و فرهنگ، رشد حکومت، فرهنگ بسته، نقش خیال در رشد فرهنگ و ... در ایران و جهان می پردازد. این اثر در سال 1370 توسط کتابخانه گنج دانش در اختیار علاقمندان قرار گرفت.

انعکاس داستان زندگی پیامبران یکی از بن‌مایه‌های اصلی نزد شاعران است . با بازخوانی زندگی حضرت یوسف در قرآن و استخراج و مطالعه تلمیحاتی که در دیوان صائب از این داستان انعکاس یافته است در می‌یابیم که بازتاب زندگی یوسف درآینه صور خیال صائب به قدری متنوع ومواج است که می‌توان به استناد نمونه‌های شعری مدعی شد، صائب در بیان تمام زوایای زندگی یوسف چیزی را فرو گذار نکرده است. از جمله رؤیای آغاز داستان، به چاه افکندن توسط برادران، حسادت برادران، فروش یوسف به قافله و به پادشاه مصر بنا به درخواست زلیخا، اظهار علاقه زلیخا نسبت به یوسف، تهمت ناروا زدن به یوسف، به زندان افکندن او، توانایی تعبیر خواب، عزیز مصر شدن، فراق پدر بر جدایی فرزند، حسن و جمال یوسف، به حکومت رسیدن یوسف، دیدار با پدر، و سرانجام به حقیقت پیوستن رؤیای آغازین داستان.

در طول تاريخ تصوف و عرفان اسلامي، صوفيه براي مصون ماندن از مخالفت‌‌ها و تهديدات اهل شرع و متهم شدن به کفر و زندقه، همواره کوشيده‌‌اند تا مباني عقيدتي و اعمال طريقتي خود را با مستندات قرآني و حديثي توجيه کنند. قصه اصحاب کهف به لحاظ مشابهاتي که عرفا بين «اوليااله» و «اصحاب کهف» قايل شده‌‌اند، در کتب عرفاني جايگاه ويژه‌‌اي دارد. اطلاق لفظ فتيه (جوانمردان) براي اصحاب کهف، تقويت ايمان و فزوني هدايت آنها توسط خداوند، نهان شدن ايشان در غار از شر دشمنان، خوابيدن و بيدارشدنشان به اراده حق‌ تعالي و ... جزو مواردي است که با علايم و خصوصيات اوليااله، از جمله: «فتوت»، «حفظ»، «استتار»، «تسليم» و ... تطبيق داده شده است.

شوهر اهوخانم، بلندترين رمان فارسي واثر پراوازه علي محمّد افغاني است. وجود نشانه‌ها و ويژگي‌هاي گوناگون مكتب‌هاي ادبي اروپايي و افزوني برخي از انها، نشانگر تاثّر احتمالي نويسنده از اصول و جنبه‌هاي مختلف ان مكتب‌هاست.كثرت نشانه‌ها و جنبه‌هاي رئاليستي در اين رمان بلند، گوياي ان است كه سبك و شيوه غالب نويسنده در پرداخت عناصر داستان، رئاليستي است. موفّقيّت نويسنده در انطباق داستان، ماجراها و شخصيّت‌ها با اصول مكتب رئاليسم، در جاي جاي رمان مشهود است. نويسنده با ساختن شخصيّت‌ها و بيان نسبتا دقيق واقعيّات اجتماعي، ايينه تمام نمايي را فرا روي خواننده مي‌نهد تا بدان وسيله به معضلات جامعه خويش بنگرد. با وجود فراواني عناصر رئاليستي، برخي از جنبه‌هاي ديگر مكتب‌ها بويژه جنبه‌هاي رمانتيك در اين رمان بلند، با ان عناصر در كشاكش است؛ از جمله: فلسفه بافي بعضي از شخصيّت‌ها، وصفهاي مبالغه‌اميز رمانتيك، پرداختن به تخيّلات، انديشه‌هاي ايداليستي و...كه اين رمان بلند را از وجه غالب پرداخت رئاليستي ان دور مي‌كند.