کتابخانه مجازی ادبیات

در «بحر الحقیقه» غزالی معرفت را یکی از دریاها به شمار آورده است؛ زیرا معرفت حکم به خرابی مسافر می‌کند و او را از تمییز وجود خود پاک می‌سازد. در این دریا مسافر در سفینه عنایت می‌نشیند و چشم به بادبان لطافت می‌دوزد تا صدف یقین به کف آورد. این کتاب به هفت دریا یا بحر تقسیم شده که در هر کدام از این دریاها، گوهری نهفته است و در فصل از کتاب درباره یکی از دریاها بحث شده است. این کتاب به زبان فارسی و نثر شیوایی تدوین شده است.

روزبهان بقلی فسایی شیرازی (522- 606 هجری) معروف به شیخ شطاح و از عرفای نامدار فارسی است. کتاب حاضر مشتمل بر شرح احوال و آثار روزبهان و رسالات القدس و غلطات السالکین می باشد. رسالة القدس که به نام های قدسیه و رسالة الانس فی روح القدس نیز شهرت دارد، به درخواست مشایخ خراسان، ترکستان و ماوراء النهر در دوازده باب تالیف شده و دوازده علم از علوم سالکان چون توحید و معرفت را مورد توجه قرار می دهد. رساله غلطات السالکین نیز به لغزشهای مسیر سلوک می پردازد که برای طالبان حقیقت و سالکان طریقت سودمند خواهد بود. این کتاب به کوشش جواد نوربخش در سال 1351 و توسط انتشارات خانقاه نعمت اللهی در دسترس علاقمندان قرار گرفت.

در میان فنون بلاغت دانش بیان و در میان دانش بیان فن تشبیه از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. در میان کتب بلاغی قدما تقسیم بندیهای گوناگون در باب تشبیه از حیث ارکان تشبیه صورت گرفته است، چون حسی یا عقلی‌بودن، طرفین تشبیه، مطلق، مقید یا مرکب بودن و... در مطالعه متون ادب فارسی به گونه‌ای دیگر از تشبیه برمی‌خوریم که در کتب قدما مستقلأ مورد بحث قرار نگرفته است، اگر چه این نوع تشبیه در تقسیم‌بندی قدما می‌تواند ذیل حسی بودن مورد مطالعه قرار گیرد. در این مقاله کوشش می‌شود این گونه تشبیه که آن را تشبیه حروفی نامیده‌ایم و آن را به تشبیه حروفی تجریدی، تشبیه حروفی و تشبیه حروفی (دستوری) تقسیم کرده‌ایم، هر یک از آنها را جداگانه با ارائه شواهد وامثال از متون ادب فارسی مورد بررسی قراردهیم.

اين مقاله بخش دوم از معرفي «خردمندان و بي‌خردان شاهنامه» است که به معرفي پنجاه و سه تن از قهرمانان اين اثر از ديد موضوع مقاله يعني خردمندي و بي‌خردي پرداخته است. در بخش نخست 62 تن ديگر به ترتيب الفبائي معرفي شده بودند. روش کار در هر دو مقاله تحليل و معرفي قهرمانان اين اثر فقط از ديد موضوع مقاله بوده و به جنبه‌هاي ديگر توجه نشده است. مجموع شخصيت‌هاي معرفي شده در دو مقاله 115 تن است که صد و چهار نفر از آنان يعني 90.4% خردمند و 9.6% آنها يعني يازده نفر از جانب دوستان يا دشمنان بي‌خرد توصيف شده‌اند. در پايان بايد متذکر شد خرد مورد نظر شاهنامه بيشتر حکمت عملي يا خرد شرقي است.