دو سال و نیم پیش اتل و ژولیوس روزنبرگ به «محاکم» آمریکایی جلب شدند و به زندان افتادند. گناهی جز پیکار در راه صلح و ترقی و آزادی نداشتند. سرمایهداری آمریکا برای زهر چشم گرفتن از ترقیخواهان و مبارزان پیگیر راه صلح قصد جانشان را کرد. بدروغ، با جعل و تزویر آنها را بجاسوسی بنفع اتحاد جماهیر شوروی متهم کردهاند. دادستان نتوانست هیچ مدرک قاطعی برای اثبات اتهام آنها ارائه دهد. حتی پیش از آغاز محاکمه، همینکه اتهام مجمول در جراید تبلیغاتی سرمایهداری آمریکا منتشر شد.
این کتاب شامل چهار بخش عمده گورکی و تجربیات ادبیش، مقالاتی درباره ادبیات، سیماهای ادب و نامههایی درباره ادبیات است، چکیده و فشرده تجربیات و نظریات ادبی این نویسنده نامدار است. در بخش اول گورکی شرح میدهد که چگونه عشق به مطالعه در او بیدار شده و چگونه مطالعه میکرده است. در مقالات ادبی او نقش شخصیت و جریان زوال آن را از روزگاران قدیم تا عصر حاضر مورد بحث قرار میدهد و نشیب و فرازش را بررسی میکند و نشان میدهد که چگونه و از کجا قهرمانان کتابهای خود را پیدا کرده است. در قسمت سوم خاطرات و نظرات خود را درباره سه سیمای برجسته ادبیات روس: آنتون چخوف، لئو تولستوی و سرگئی یسنین شرح میدهد. بخش چهارم نامههایی است که گورکی با ادبای آن روز جهان و روس مبادله کرده و طی آن نظریات خود را درباره بعضی از آثار آنها ابراز داشته است.
سیدجلالالدین آشتیانی از شمار ستارگان فروزان آسمان دانش و فرهنگ ایرانی است که جلوه جلال معرفت او از مرزهای جغرافیایی این مرزوبوم فراتر رفته و افقهای سرزمینهای دیگر را نیز روشن کرده است. این اندیشور سترگ که وارث دانش و اندیشه حکیمان و متألهان بزرگی چون ابن سینا، صدرالمتألهین شیرازی و محیالدین عربی است، نهتنها احیاگر و مصحح آثار آنان، بلکه شارح منتقد و مدافع منتقد جریان تفکر عقلی و اشراقی تاریخ اسلام بوده و با جدیت تمام با تحجر فکری به مبارزه پرداخته و به پیشرفت فکر و فرهنگ اسلامی کمک شایانی کرده است. این کتاب که به مناسبت بزرگداشت ایشان فراهم آمده در شش فصل و به این ترتیب نگاشته شده است: زندگینامه و آثار، گزیدهای از مقالات استاد آشتیانی، مصاحبهها، نامهها، تحلیل اندیشهها و دستنوشتههایی از استاد آشتیانی.