سید اسماعیل، مشهور به جرجانی (435-531 هجری) شاگرد طبیب حاذق، ابولقاسم عبدالرحمن بن علی نیشابوری یکی از شاگردان ابن سینا بوده است. وی جز پزشکی و داروسازی، در علوم دینی، فلسفه و اخلاق هم تبحر داشته است. با ظهور جرجانی و ارائه چهار کتاب ارزنده طبی به زبان فارسی، دوران تجدّد طب ایرانی آغاز شد. برخی کتب جرجانی در طب عبارتند از: ذخیره خوارزمشاهی، خفی علایی، فی حفظ اصحه و کتابی در علم تشریح. کتاب حاضر که حاصل کنگره بزرگداشت این حکیم است از 89 مقاله تشکیل شده و زیر نظر گروه طب اسلامی و طب سنتی و با کوشش دکتر فریبرز معطر، دکتر محمدرضا شمس اردکانی و دکتر محمود مصدق تدوین شده است. این کتاب در هفت بخش تنظیم شده که به ترتیب عبارتند از: جرجانی و روزگار او، تالیفات و سبک نگارش جرجانی، جرجانی و اخلاق پزشکی، جرجانی و داروسازی، تدابیر پزشکی جرجانی، جرجانی و پزشکی نوین و سایر موارد.
تفرج صنع مجموعۀ برخی مقالات و گفتوگوهای مطبوعاتی عبدالکریم سروش در موضوعات علم اخلاق، فلسفۀ علم و تکنولوژی و علوم انسانی است. هفتهها و ماههایی که این مصاحبهها انجام میشد و تحریر مییافت، ایامی پر التهاب بود و نام علوم انسانی در مخاطب ناآشنا نفرت و وحشت را با هم بر میانگیخت؛ نفرت از علومی که به صورت علم مینمایند و به واقع علم نیستند و وحشت از دانشهایی که جمعی شعبدهباز برای بندنهادن بر پای مستضعفان و ربودن سرمایۀ ایمان آنان پرداخته و برساختهاند و به امتهای ستمکشیده به تزویر و فریب فروختهاند. غوغای سختی در معاندت و معاضدت این علوم برآورده بودند و از دو طرف کشمکش عنیفی میرفت.
نوشتار حاضر با مباحثی در باب اسمشناسی تاریخی آغاز شده و به دنبال آن با استناد به آثار دینی، اساطیری و فلسفی از دورههای مختلف تاریخی سخن به میان آمده است .در بخش دوم نیز درباره تجلی فرهنگ در دورههای اساطیری ماقبل یونان، دوره یونانی، قرون وسطی، دوره اسلامی و دوره جدید توضیح داده شده است .
سالنامه دارالفنون (هدیه نوروز) در سال 1327 در چاپخانه خواندنیها منتشر شده است.
موسسه امیدوار است با انتشار این مجموعه در نهایت بتواند در ارج نهادن به سند و اشاعه فرهنگ مستندگویی در تاریخ تلاشی درخور نموده و در این راه بخشی از سوالات و خواسته های وسیع ملتی بزرگ را پاسخ دهد و به همراه سایر فعالیتهای تحقیقاتی و انتشاراتی مصمم است به منظور نشر آثار فرهنگی و تاریخی با بهره جویی از مجموعه اسناد و مدارک خود دست به انتشار سلسله کتابهایی با عنوان تاریخ معاصر ایران بزند و در این راه به توکل الهی و یارای استادان و محققان و اهل علم امید بسته است.