این فرهنگ نخستین ویراست از فرهنگ فارسی عمید است که پس از درگذشت مؤلف آن، حسن عمید، منتشر شده است. حسن عمید جلد اول نخستین فرهنگ خود را به نام فرهنگ نو در سال 1308 منتشر کرد. مجموعه کاملتر این فرهنگ با وقفهای طولانی در سال 1332 منتشر شد. فرهنگ فارسی عمید در سال 1335 در 936 صفحه با قطع کوچک چاپ شد. عمید حدود ده سال را صرف اصلاح و تکمیل این فرهنگ کرد و حاصل کار او در سال 1342 در 1114 صفحه با سرمایه کتابخانه ابنسینا منتشر شد.
این کتاب شامل هجده مقاله است که در یک دوره زمانی 36 ساله در نشریههای گوناگون فارسی نوشته و منتشر شدهاند. مقالات بنا بر موضوعی که دارند، در پنج بخش حوزه اساطیر ایران، حوزه دین و مذهب، عرصه عقیده و عمل زنان، اقوام در عرصه تاریخ و فرهنگ و حوزههای دانش و فرهنگ و ادبیات تنظیم و تدوین شدهاند. در بخشهای پنجگانه کتاب، نُه کتاب و یک مقاله بلند به زبان اصلی، ترجمه فارسی چهار کتاب از متنهای انگلیسی و عربی و چهار کتاب به زبان فارسی از نویسندگان ایرانی بررسی و معرفی و نقد و تحلیل شدهاند.
این کتاب دربرگیرنده 21 نوشتار و مقاله درباره شاهنامه و فردوسی در هشت بخش فردوسی، شاهنامه، نامها در شاهنامه، نقد و معرفی کتاب، طرحی برای نور و صدا و .... میباشد. در بخش نقد و معرفی کتاب، کتابهای «نقدی بر جاذبههای فکری فردوسی»، «زن در شاهنامه فردوسی» و «فرهنگی تحقیقی نامهای خاص در شاهنامه» نقد و معرفی شده است. برخی از عناوین دیگر مقالات این کتاب به این شرح است: فریدون در شاهنامه، اهریمن در نظر فردوسی، پارس و شهرستانهای آن در شاهنامه، نمونهای از شاهنامه فردوسی به نثر ساده، هفتخوان رستم و ..... .