سرزمین ختلان و منطقه کولاب، باوجود شخصیتهای بزرگ فرهنگی و ادبی که در طول تاریخ از این دیار برخاستهاند، از شهرت و اهمیت ویژهای برخوردار شده است. قدر و قیمت این سرزمین خصوصاً پس از آنکه میرسیدعلی همدانی (1314-1386م) یا به تعبیر ساکنان منطقه کولاب «امیرجان» شهر کولاب را آرامگاه خود اختیار میکند، دوچندان میشود. احترام و اعتبار این علامه بزرگ نزد مردم مسلمان شرق بسیار بلند است و زیارت مزار امیرکبیر برای این مردمان واجب شده است. از تألیفات این دانشمند عالمشمول که بالغ بر نَوَد عنوان است، نسخههای اصل یا ترجمة آثاری مانند «مکارمالاخلاق»، «ذخیرهالملک»، «وجودیه»، «کشفالخلایق»، «اوراد فتحیه» و... را میتوان نام برد. تألیفات این حضرت به زبان ساده و روان و موجز و شیوا و جذاب و گوارا نوشته شدهاند و همین موضوع سبب شده است که در اندک مدت اندیشههای دینی و صوفیانه و اخلاقی ایشان مورد استفاده مردم قرار گیرد.
همانطور که در این کتاب خواهید خواند علاقه مندی و یا بالعکس بی علاقگی یک وزیر به هر امری در زمان تصدی وی چه بصورت آشکار و چه بصورت پنهانی در گسترش و شکوفائی و یا انحطاط و نابودی آن مقصود و هدف تأثیری مهم و شگرف داشته است. به همین علت خدمات ارزنده ی وزیران ایرانی به تمدن و فرهنگ ایران در سخت ترین و بحرانی ترین مواقع سیاسی و فکری در دوران بعد از اسلام به ویژه در دوره عباسیان، سامانیان، غزنویان، به شرحی که در این کتاب خواهید خواند بسیار حائز اهمیت است. از طرفی در طول تاریخ ایران وزیران نیز بوده اند که در زمان صدارت خود که می بایستی در اندیشه تعالی ملک و ملت باشند فقط به فکر سود خویش و رفاه بستگاه و اطرافیان خاص خود بوده و سرانجام به سخت ترین وضع کشته شده و یا با خواری و زاری مرده و در ردیف خائنین به ملک و ملت قرار گرفته اند.
کتاب نامه های امیر کبیر مشتمل است بر نمونه جمع آوری شده در اسناد متعلق به امير در سازمان اسناد ملي ايران، وزارت امور خارجه، كتابخانه مجلس و كتابخانه مركزي دانشگاه تهران. اين نامهها و اسناد بر چند بخش تقسيم شده است: نامههاي امير به ناصرالدين شاه، نامههاي شاه به امير، نامههاي امير به دولتمردان و كارگزاران ايراني و يا سفيران دول بيگانه، و اسناد و نوشتههاي ديگران درباره او. افزون بر اين، آل داود داستانهاي رايج ميان مردم درباره امير را، اعم از آنكه اصلي تاريخي داشته يا نداشته، گرد آورده و نيز گزارش وزيرمختار ايران در فرانسه به امپراطور فرانسه درباره اوضاع ايران در عصر ناصري را به عنوان ضميمه به كتاب افزوده كه خود حاوي نكات مهمي درباره اصطلاحات عصر امير و آشنايي ايرانيان با فكر و تمدن غرب است. مؤلف، در آغاز كتاب، شرح مختصري درباره امير و فعاليتها و مأموريتهاي سياسي او، از پايان دوره سلطنت فتحعليشاه به اين سو...