کتابخانه مجازی ادبیات

سید نورالدین نعمت‌ الله کرمانی (730-834 قمری) شاعر و عارف ایرانی است که سلسله نعمت ‌اللهی منسوب به اوست. شاه نعمت‌الله طریقتی جدید در تصوف ایجاد کرد و پیروان سایر طریقت‌ها را نیز تحت تأثیر قرار داد. او به سیر و سفر در مصر، حجاز، ترکستان و ایران پرداخت و به نشر عرفان و تصوف همت گمارد. از شاه نعمت الله علاوه بر دیوان اشعار، تالیفات دیگری نیز بر جای مانده است. کتاب پیش رو جلد اول رسائل شاه نعمت الله و مشتمل بر 12 رساله عرفانی است که به کوشش جواد نوربخش کرمانی گردآوری شده اند. سلوک، توحید، نصیحت نامه، محبت نامه و نفسیه عناوین برخی رسالات این مجلد هستند که در سال 1340 و توسط انتشارت خانقاه نعمت اللهی در دسترس علاقمندان قرار گرفت.

در این مقاله نگارنده کوشیده است تا ذکر را از دیدگاه عرفان مورد مداقه قرار دهد و آن را از نظر عرفای نامدار تحلیل نماید برای این منظور نخست به تعریف مفهوم ذکر و جایگاه آن در معارف اسلامی، پیشینه تاریخی اصطلاح ذکر و سپس به توصیف جهان‌بینی عرفای نامدار این عرصه پرداخته و در پی آن منظور از ذکر، اصول نظری و قضایای بنیادین و آداب آن را مورد تبیین قرار داده است.

جلال الدين عبدالرحمن سيوطي از علما و نويسندگان بزرگ عصر مماليك و از پيشتازان عرصه تاليف و يكي از پر اثرترين نويسندگان اسلامي است، تعداد آثار او را بيش از 500 اثر ذكر كرده‌اند، در اكثر زمينه‌هاي ديني و ادبي آثار مهمي بر جاي نهاده است. كتاب‌هاي او در موضوعات تفسير و علوم قرآن، حديث، فقه، علوم عربي (لغت، صرف، نحو، معاني و بيان) تاريخ و طبقات و … مي‌باشد. در مقامه‌نويسي نيز دستي داشته و حدود 25 مقامه از او به يادگار مانده است. از مهم‌ترين آثار او الدر المنثور في التفسير بالماثور، الاتقان في علوم القرآن، الجامع الصغير في الحديث البشير النذير، المزهر في علوم اللغه و انواع ها، الاقتراح في اصول النحو و تاريخ الخلفا مي‌باشد. در اواخر عمر عزلت گزيده و ترك تدريس و افتاء نموده است و پس از 62 سال عمر پر بار در سال 911 هـ.ق در قاهره بدرود حيات گفت.

امام علي (ع) شهسوار بي‌شكست و نام‌آور بي‌همتايي است كه مناقب و فضايل بسيارش زينت بخش دفتر صاحبدلان و كلام عارفان است. جلال‌الدين محمد مولوي كه سرمست از محبت و ولايت علوي است با استناد به داستان رويارويي آن حضرت (ع) با عمروبن عبدود در جنگ خندق به بيان مناقب آن امام بزرگ پرداخته و به جهت اثربخشي هر چه بيشتر و نتيجه‌گيري بهتر با تصرفي اندك در بيان حادثه مذكور برخي از مناقب آن حضرت را از زبان خصم بيان مي‌دارد. در اين مقاله تلاش گرديده مناقب مذكور در آن داستان استخراج و در حد امكان با آيات و رواياتي كه در شان آن احوال است مستند گردد. مناقبي مانند: علي (ع) آموزگار اخلاص، شير خدا، منزه از هر بدي، پيشتاز ميدان نبرد، فخر پيامبران و اولياي الهي، مسجود آفرينش و ...