این دفتر، دیباچه کتابی است در تاریخ نهضتهای ملی ایران و چون پاره چشمگیر از این نبرد همیشگی را دربر دارد و نشان میدهد که چگونه ایرانیان پس از چند قرن کوشش و جنبش، به پایمردی و دستیاری فره ایزدی، تازیان را به زانو درآوردند و به خاک و خون کشیدند؛ بنابراین به طور مستقل چاپ شده است.
جلد پنجم از نامواره دکتر محمود افشار مقاله ها و گفتارهایی است در زمینه های مربوط به تاریخ ایران، قلمرو زبان فارسی، تحقیقات ادبی، مباحث شعر فارسی، مسائل فنی زبان فارسی، عقاید سیاسی دوره قاجار، اسناد تاریخی، وضع فرهنگی و اجتماعی یزد و یادداشتها و اسنادی است که با زندگانی دکتر محمود افشار متناسب است. مقاله ها به ترتیب تاریخ دریافت آنها به چاپ رسیده است.
محمد درخشش در مقدمه کتاب خطابه آقای سیدحسن تقی زاده می گوید: در طی سلسله سخنرانی های سال 1337 باشگاه مهرگان به علت آنکه، نهضت مشروطیت ایران قسمت مهمی از تاریخ کشور ما را تشکیل میدهد اینجانب برای روشن شدن نکات تاریک این نهضت تاریخی از دانشمند محترم جناب آقای تقی زاده درخواست نمودم مشاهدات و اطلاعات خودشان را ضمن یک یاد دو سخنرانی در باشگاه مهرگان برای معلمین بیان نمایند و بسیار از ایشان متشکرم که دعوت بنده را قبول فرمودند و در باشگاه مهرگان به ایراد یک سلسله سخنرانیهای مفید و مهم اقدام نمودند.
کتاب علی مظهر العجائب اثریست نغز و شیوا از دکتر نصرت الله کاسمی در مدحت و منقبت و شرح صفات آسمانی و سجایای ملکوتی علی (ع) که باید سرمشق و الگوی رفتار و کردار شیعیان و بخصوص جوانان قرار گیرد. منتخب این اثر در دو شماره بهمن و اسفند 1357 یعنی آخرین شماره های ششمین سال ماهنامه تحقیقی گوهر بچاپ رسید..
صائب را باید از شاعران کثیرالشعر ایران دانست. این مرد در هفتاد و اندی سال از کمال راحت و عزت و سلامت برخوردار بود و دائم و قائم به خواندن و نوشتن و ساختن شعر اشتغال داشت. دیوان اشعارش را تا حدود سیصدهزار بیت گفتهاند. صائب در شاعری مبدع و مبتکر طرزی نو و شیوهای خاص در غزل است که میتوان آن را در برابر سبک خراسانی و سبک عراقی و سبک فارسی قرار داد و همان است که به سبک هندی معروفیت یافته است. این کتاب دربرگیرنده منتخباتی از بهترین اشعار صائب است که توسط جعفر آزمون گردآوری شده است.