کتابخانه مجازی ادبیات

این کتاب خواننده با را یک سلسله تحولات مهم مذهبی و احیاناً اجتماعی که از زمان زرتشت تا فیام مازیار در ایران به وقوع پیوسته، آشنا می‌کند و تحولات مذکور را تا آنجا که ممکن است با چهره‌های واقعی خود به خواننده می‌نمایاند. در این کتاب مباحثی چون مذاهب ایرانی، آیین زرتشتی، مانی و مانویت، مزدک، اختلاف طبقاتی در ایران باستان و قیام‌های ایران طرح شده است.

این کتاب دربرگیرنده یازده گفتار درباره آیین مانی و گنوسی است. هفت گفتار نخست این کتاب از مجموعه هفده‌جلدی «دانشنامه دین» ویراسته میرچا الیاده است؛ دو گفتار دیگر از جس. پ. آسموسن ایران‌شناس بزرگ دانمارکی است و دو گفتار پایانی از ایران‌شناس نامدار و.پ. هنینگ است از مجموعه دوجلدی مقالات وی به پارسی برگردانده شده است. عناوین مقالات کتاب بدین ترتیب است: آیین گنوسی از آغاز تا سده‌های میانه؛ آیین گنوسی از سده‌های میانه تا اکنون؛ آیین گنوسی، بدعتی مسیحی؛ آیین مندایی؛ مانی؛ آیین مانوی؛ آیین مانوی و مسیحی؛ تاریخچه پژوهش‌های مانوی؛ مانی و دین او: بررسی متون؛ قطعه‌ای از شعر مانوی به ترکی باستان؛ چند شعر مانوی.

جمعی به حق عقیده دارند که زبان فارسی دارایی مشترک همه نسل های دیروز و امروز و فردای کشور است و به هیچ عنوان نباید در شکل الفاظ و کیفیت اشتقاق آن مداخله کرد و نسل کنونی باید زبانرا به همان صورتی که از نسل های پیشین تحویل گرفته به نسل های آینده تحویل بدهد. گروهی دیگر معتقدند که زبان فارسی مانند همه زبانهای دنیا بر اثر مرور زمان و تاثیر تحولات قهری که در جهان پیش می آید خواه ناخواه دستخوش دگرگونی شده و خواهد شد زبانی که در قرن چهارم هجری زبانی رسا و شیوا و برای رفع همه نیازمندیها کافی بوده برای رفع نیازمندیهای امروزی کافی نیست؟ و وضع لغات نو برای مفاهیم جدید از ضروریات زندگی انسانی است و به هیچ عنوانی نمی شود از ان صرف نظر یا احتراز کرد....

مولف کتاب موضوع را اینگونه آغاز می‌کند: کتابی که عنوان آن شرح زندگانی من یا تاریخ اجتماعی و اداری ایران در دوران قاجاریه است، نه شرح زندگانی عبدالله مستوفی است و نه تاریخ اداری و اجتماعی در دورات قاجاریه، بلکه رجزنامه‌ایست برای مستوفی و خاندانش". مقاله حاضر انتقادی است به کتاب "شرح زندگانی من یا تاریخ اجتماعی و اداری ایران در دوره قاجاریه" تالیف عبدالله مستوفی که توسط مهندس ناصح ناطق با عنوان کتاب مستوفی و آذربایجان در بهمن ماه 1349 منتشر شده است.