کمالالدین ابوالعطا محمود بن علی بن محمود مشهور به خواجوی مرشد کرمانی و متخلص به «خواجو» شاعری غزلسرا و داستانپرداز است. «روضة الانوار» مثنوی کوتاهی است در حدود دوهزار بیت که در بحر سریع یعنی همان وزن «مخزن الاسرار» سروده شده است. خواجو این منظومه را در برابر «مخزن الاسرار» ساخته و در کلام بعضی از تعابیر نوشده نظامی را نیز با خود دارد و در بسیاری از موراد، راه فهم زبان حافظ را هموار میکند. «روضة الانوار» منظومهای است عرفانی و اخلاقی و اجتماعی در بیست مقاله که هر یک از آنها در موضوع خاصی است و با حکایتی تبیین و تأیید میگردد.
کتاب حاضر ویژه کنگره جهانی بزرگداشت خواجوی کرمانی است که در سال 1370 منتشر شده است. بعضی از عناوین این کتاب عبارتست از: طرز سخن خواجو از حسن انوری؛ عرفان خواجو از اسماعیل حاکمی؛ خواجو نخلبند سخن از میرجلال الدین کزاری؛ نوآوری خواجو در اوزان عروضی از تقی وحیدیان کامیار؛ پی ریز غزل قرن هشتم از محمود عبادیان؛ جایگاه مستقل شعر خواجو از محمد روشن؛ خواجو در آثار دیگران.
کتاب حاضر ویژه کنگره جهانی بزرگداشت خواجوی کرمانی است که در سال 1370 منتشر شده است. بعضی از عناوین این کتاب عبارتست از: عصر خواجو که گفتگو با استاد عبدالحسین زرین کوب است؛ خواجو و حافظ از بهاءالدین خرمشاهی؛ کمال هنر خواجه و فضل و تقدم خواجو از اصغر دادبه؛ خواجو و خاقانی از جعفر شعار؛ خواجو و نظامی از بهروز ثروتیان؛ خواجوی کرمانی و نظامی از برات زنجانی؛ نکته ای درباره ساقی نامه حافظ از سیروس شمیسا؛ ...
خواجوی کرمانی شاعری زبانآور و گاه بوده و به تقلید از نظامی (پس از امیرخسرو دهلوی) خمسهای به وزن و بحرهای متفاوت پدید آورده و هر یک را نامی نهاده که به ترتیب سرایش عبارتند از: همای و همایون، گل و نوروز، روضة الانوار، کمالنامه، گهرنامه. خواجو قصایدی رسا و غزلیاتش دلکش نیز دارد که دفتر غزلیات و قصاید وی مجموعهای در حدود 25000 بیت و در زمان خود شاعر به دستور تاجالدین عراقی فراهم آمده به نام «صنایع الکمال» نامگذاری شده است. این کتاب کوچک که به بهانه شرکت در بزرگداشت این شاعر ارجمند فراهم آمده است، شامل یکصد غزل از این شاعر بزرگ است و یک ساقینامه که ضمن داستان «همای و همایون» آمده است که نمونهای از مثنویسرایی شاعر نیز میباشد.
خواجوی کرمانی در تکامل غزل فارسی سهمی بزرگ دارد. خواجو از یکسو توانسته میراث ادبی گذشتگان را بهخوبی دریابد و از آن بهشدت اثر پذیرد و از دیگرسو بتواند در آیندگان شاید با شدتی بیشتر اثر بگذارد. تأثیر منوچهری دامغانی، فرخی سیستانی، سنائی، انوری، خاقانی، کمالالدین اسماعیل و برخی دیگر از پیشینیان را در قصاید او میتوان دید. در غزل بیشتر از همه از سعدی اثر پذیرفته است؛ برخی از غزلهای او را استقبال کرده و تعدادی از مصاریع او را در میان شعر خود آورده و بسیاری از مضامین شعر او را با بیان دیگر یا عیناً تکرار کرده است. وی از شاعران عهد مغول و معاصر سعدی شیرازی بوده است و آثاری در مدح سلاطین منطقه فارس در کارنامه خود دارد. از خواجوی کرمانی آثار زیادی برجای مانده است که مضامین و محتوای آنها عموما متفاوت میباشند. بیشتر این آثار منظوم هستند. دیوان او شامل قصاید، غزلیات، قطعات، ترجیعات و رباعیات است که به دو بخش صنایع الکمال و بدایع الجمال تقسیم میشود.