ابوحاتم مظفر اسفزاری ریاضیدان و ستارهشناس ایرانی قرن ۱۱ و اویل ۱۲ میلادی بود. تولد وی احتمالاً ۴۳۷ قمری بودهاست. کنیه او ابوحاتم و نام پدرش اسماعیل و از اهالی اسفزار است. وی معاصر عمر خیام بودهاست. وی در اصلاح تقویم ایرانی با خیام همکاری داشت و رساله اختصار اصول اقلیدس وی به دست ما رسیده است. او به همراه خیام و خازنی در رصدخانه مشهور سلجوقی در اصفهان فعالیت میکرده. وی کتابی به نام آثار عُلْوی به فارسی و درباره هواشناسی نگاشته. وی نوشتههایی در موضوعات ریاضیات، ستارهشناسی، فیزیک و مکانیک و احتمالاً اختراعاتی داشته اما به جز رساله اختصار اصول اقلیدس' بقیه به دست ما نرسیدهاند. او در سال ۱۱۱۲ یا ۱۱۱۳ میلادی در بلخ با نظامی عروضی دیدار کردهاست. در این مقاله آنچه پیشینیان و معاصران دربارهء شرح حال و تألیفات حکیم ابو حاتم مظفر بن اسمعیل اسفزاری گفتهاند و بدان دسترس بوده است، و نیز برخی اعتراضات که بر کتاب «آثار علوی» شده است نقل شده و شرح خصوصیات نسخه اختصار«اصول اقلیدس» با عکس آنها بچاپ رسیده، و کلیه نسخ خطی «آثار علوی» که مولف از آن اطلاع پیدا کرده معرفی شده و آنگاه متن «رساله الشبکه» که تصحیح شده از نظر خوانندگان میگذرد و سپس ذکری از منتخب اسفزاری از کتاب الحیل آمده است
این کتاب که در واقع دیوان اشعار لامع است ، بار اول در سال 1342 شمسی با مقدمه ای از دکتر «رضا زادۀ شفق» در چاپخانۀ بانک بازرگانی و بار دوم در سال 1380 شمسی توسط انتشارات شعاع منتشر شده است . این دیوان مشتمل است بر قصاید ، غزلیات ، ترجیعات ، مقطعات ، ساقی نامه ، رباعیات و مدایح.
اکبر آزاد در ابتدای کتاب در مورد موضوع کتاب می گوید: این چند سطری است که بیاد استاد بزرگ بی مانند ذبیح بهروز در دو بخش گردآورده و نوشته ام کوشیده ام که در بخش نخست استاد را چنانکه شناخته ام و در بخش دیگر نمونه هایی از آثار جاویدانش هر قدر مختصرتر معرفی کنم و نشان دهم.