کتابخانه مجازی ادبیات

نوشتاری که اکنون مورد ملاحظه قرار می گیرد با توجه به نیاز آموزشگاه های کشور به ویژه دبیرستانها برای بنیادگذاری کتابخانه های خود و اداره آن، به وسیله کتابداران مرکز خدمات کتابداری این موسسه آماده شده است و هدف آن تامین یک سلسله داده های زیربنائی و اساسی برای تاسیس و اداره چنین کتابخانه هایی میباشد. کوشش نویسندگان بر این بوده است که با در نظر داشتن شرایط و امکانات کنونی همراه با آینده نگری، مسائل فنی و گاه دشوار کتابداری را به گونه ای چکیده و آسان بازگو سازند تا اولیای آموزشگاهها چون آموزگاران، دبیران و مدیران که به سبب پیشه تربیتی خود به امور مربوط به کتاب و کتابخانه علاقه خاص دارند بتوانند ابزار نخستین برای وصول به هدف پدید آوردنو اداره چنین کتابخانه هایی را در دست داشته باشند.

با شروع کار فهرست نویسی کتابهای فارسی عدم کارآیی دو رده بندی متداول دهدهی دیویی و رده بندی کتابخانه کنگره در مورد موضوعهای مربوط به ایران اعم از دین، فلسفه، تاریخ، جغرافیا، زبان و ادبیات و غیره بر ما آشکار شد. لذا برای پرهیز از هر نوع دوباره کاری تصمیم گرفته شد که مباحث مربوط به ایران و اسلام تکمیل و برای استفاده در اختیار کتابخانه های ایران و جهان قرار گیرد. هدف اصلی از رده بندی کتاب در کتابخانه ها سهولت بازیابی و تسهیل دسترسی به هر نوع اطلاع و دانشی است که در کتابها و سایر رسانه ها اعم از چاپی غیرچاپی نهفته است. بنابراین در کتابخانه در واقع "اطلاعات" را رده بندی می کنیم و منظور از رده بندی در کتابخانه تنها نشان دادن رابطه اجزا و عناصر نیست بلکه بیشترین منظور نشان دادن توالی موضوعها و رابطه بین آنهاست به نحوی که بتوان به تسهیل امر بازیابی کمک کند....

نخستین نسخه ‌ی این رده بندی توسط ملویل دیویی در سال ۱۸۷۶ تدوین شد. رده بندی دیویی ساختاری کاملا فلسفی و منطقی دارد. در این رده بندی کل دانش بشری به ده رده‌ ی اصلی (خلاصه اول)، سپس هر رده به ده رده یا بخش ( خلاصه دوم)، و پس از آن هر رده یا بخش مجددا به ده رده یا بخش دیگر (خلاصه سوم) تقسیم شده است. روش تنظیم رده بندی، نخست برپایه رده، و سپس بر پایه موضوع و تقسیم های فرعی، سپس بر مبنای جغرافیایی یا دوره ای و در انتها بر پایه شکل ارائه ‌ی اثر است. کتاب حاضر که از کارابزارهای اصلی رده بندی است، ترجمه‌ ی خلاصه ی رده بندی دیویی (ویرایش یازدهم، برابر با ویرایش نوزدهم دیویی در سال ۱۹۷۹) است که به طور رسمی توسط کمیته ی ویراستاران رده بندی دیویی برای کتابخانه های کوچک در کتابخانه ی کنگره ی امریکا تهیه شده است. جلد اول این کتاب فرانما و جلد دوم آن نمایه نسبی- دستنامه است.

اساس تقسیم بندی در رده بندی دهدهی دیوئی بر مبنای رشته های سنتی آکادمیک بنا نهاده شده است. مهمترین اصل در این رده بندی این است که: اجزای رده بندی بر پایه رشته های دانش بشری نظام یافته است، نه موضوع. در نتیجه گاه ممکن است برای یک موضوع خاص یک جای واحد وجود نداشته باشد، مثلا "زنان" به عنوان یک موضوع، جنبه های متفاوتی دارد که در رشته های گوناگون پراکنده است، مثلا در حقوق مدنی، در آموزش و پرورش، و در حقوق. بنابراین حقوق مدنی زن به عنوان جزئی از رشته علوم سیاسی در 3/323 رده بندی میشود؛ و آموزش و پرورش زنان در 376 به عنوان جزئی از رشته آموزش و پرورش؛ و وضعیت حقوقی زنان در 01/346 به عنوان جزئی از رشته حقوق قرار می گیرد.....