کتابخانه مجازی ادبیات

این کتاب که در فن فصاحت و بلاغت و علم معانی است بر طبق متن خطیب دمشقی و مفتاح العلوم سکاکی و عقود الجمان سیوطی و حل اللب المصون شیخ احمد دمنهوری در شرح رساله جوهر مکنون سیدعبدالرحمن اخضری تلفیق گردید و به طریق شمس‌الدین محمد بن قیس رازی، ذیلی بر مقدمه فصاحت و بلاغت از اوصاف ناپسندیده‌ای که در زبان تازی و پارسی است از قبیل ترکیبات ناخوش و استعارات یا رد و تقدیم و تأخیرات ناپسند و معانی واهی و غلو و مبالغت‌هایی که به حد استحالت عقلی رسد و خطاهای لفظی و معنوی و زیادات و محذوف، چون تخفیف حرکات مشدد و تشدید حرکات مخفف و تغییرات الفاظ از مناهج صواب و نقد اشعار و معانی بر آن افزوده شده است.

ارتباط جمله‌هاي هر متن با يکديگر در دريافت مفهوم نهايي آن نقش اساسي دارد. به همين دليل برخي از نظريه‌هاي زبان‌شناسي بخش مهمي از نظريه خود را به تحليل اين ارتباط اختصاص مي‌دهند. يکي از اين نظريه‌ها نظريه نقشگراي هاليدي است. وي در اين نظريه ارتباط معنايي، لفظي، نحوي و منطقي جمله‌هاي هر متن را با يکديگر انسجام ناميده است. از اين ديدگاه انسجام عواملي دارد که عبارت است از: 1) ارجاع 2) جايگزيني و حذف 3) انسجام واژگاني 4) ربط. به دليل گستردگي مطلب، نگارندگان اين مقاله تنها به بررسي يکي از اين عوامل، يعني ارجاع، مي‌پردازند. ارجاع رابطه‌اي است که طي آن تعبير يکي از طرفين ارجاع، يعني عنصر پيش انگار بر اساس ويژگي‌هاي معنايي آن عنصر انجام نمي‌شود، بلکه براي اين منظور به طرف ديگر رابطه، يعني مرجع، رجوع مي‌شود. ارجاع سه گونه دارد: شخصي، اشاره‌اي و مقايسه‌اي. در اين مقاله تنها به انواع شخصي و اشاره‌اي آن پرداخته مي‌شود. ارجاع شخصي به مقوله شخص ارجاع مي‌دهد. ارجاع اشاره‌اي به محل و ميزان نزديکي يا دوري اشاره مي‌کند. ارجاع شخصي در زبان فارسي شامل ضماير شخصي و اختصاصي است و ارجاع اشاره‌اي شامل ضمير اشاره و قيدهاي اشاره‌اي است.

کتاب سی پاره عشق نوشته مجید سرمدی است و تفسیر غزل های دیوان شمس تبریزی این مجموعه دربرگیرنده‌ شرح سی غزل از غزلیات شمس تبریزی است که ده غزل نخست در جلسات غزل‌خوانی دیوان شمس و بر اساس دریافت‌های شخصی نگارنده از این اشعار، نیز توجه به علوم و فنون ادبی از جمله معانی و بیان و تاریخ ادبیات و سبک‌شناسی، نگاشته شده است. در بیست غزل دیگر، توصیفات به اختصار بوده تا خواننده بتواند با درنظر گرفتن مباحث پیشین خود به تفسیر و تعبیر ابیات بپردازد. در انتهای کتاب نیز فهرستی از لغات و ترکیبات غزل‌ها اعم از شرح شده و نشده، هم‌چنین فهرست آیات و احادیث، ترتیب داده شده است.

ترجمه، تلاشی برای یکسان‌سازی دانش در سطح جهان و گامی است استوار به سوی ارتباط ملت‌ها، بنابراین ترجمه حرکتی اصیل و ریشه‌داراست. ترجمه در میان اقوام غیر هم زبان رابطه‌ای فرهنگی به‌وجود می‌آورد. در این زمینه وظیفه ‌مترجم، تجدید حیات یک ملت است که ملت ایران و ملت روسیه نیز در شمار این ملت‏هایند. در این نوشتار، نگارنده کوشیده با ذکر شواهدی چند، از فعالیت‏های مترجمان و محققان روس درباره ادب فارسی ونیز تلاش‌های محققان و مترجمان ایرانی در زمینه ادب روسی، نقش ترجمه را در نزدیکی و دوستی دو ملت ایران و روسیه نشان بدهد. بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد که اساسی‌ترین نقش در ایجاد روابط فرهنگی میان ایران و روسیه را انجمن فرهنگی ایران و روسیه ایفا کرده است و از میان شاعران فارسی، خیام بیشترین توجه مردم روسیه را به خود معطوف داشته‌‌است و در میان ایرانیان نیز، لف تالستوی و آنتوان چخوف از محبوبیت ویژه‌ای برخوردار بوده‌اند.