هنگام مطالعه دفتر دوم مثنوی، در آغاز داستان ماجرای «تلبیس ابلیس با معاویه»، این سوال در ذهن خواننده نقش میبندد که چرا قهرمان داستان معاویه است؟ چرا مولانا معاویه را در مقابل شیطان قرار داده است؟
در این مجموعه، دو رساله کوتاه از حکیم "عمر خیام"، متن عربی و ترجمه فارسی به طبع رسیده است .در رساله اول، سه مسئله مطرح و پاسخ داده شده است .این مسائل درباره نفوس ناطقه، حوادث امکانی باطل، و اثبات وجود زمان به حرکت و حد حرکت، و سپس قائم نبودن حرکت به ذات خود، است .رساله دوم نیز "پرتوی عقلانی بر موضوع علم کلی "نام دارد .
کتاب حاضر نظریات تمام مکاتب مختلف جهان و فلاسفه ای را که در زمینه ارائه مدل انسان کامل سخن گفته اند، بررسی نموده و بالاخره در درس پنجم انسان کامل از دیدگاه: فارابی - عرفا - مولوی (متفکران اسلامی) ارائه شده است.
نقوش گرمابه و مسایل مربوط به آن در متون ادبی بارها به چشم میخورد که در صورت عدم اطلاع بر چگونگی آنها و در غیر آشنایی کافی با مسایل مرتبط با آن، درک مفاهیم ادبی به طور کامل ممکن نخواهد بود. در این مقاله ضمن شناساندن مختصر فضاهای حمام، به یاری شواهد ادبی (تا دوره مشروطه) به معرفی مکانهای دربردارنده نقوش، همچنین موضوع تصاویر و علل ترسیم آنها در حمامها پرداختهایم و در پایان به مضامین ساخته شده از این عنصر توسط ادبا و شعرا، اشاراتی کردهایم.