یکی از انواع مهم ادبی که امروزه اهمیت خاصی پیدا کرده و حتی برخی از کشورها آن را در شمار رشتههای دانشگاهی قرار دادهاند ادبیات داستانی است. ادبیات داستانی به آن دسته از آثار ادبی گفته میشود که: الف. منثور است؛ ب. ماهیتی تخیلی دارد؛ ج. رشتهای از حوادث را روایت میکند؛ د. انسان مدار است. بر این اساس ادبیات داستانی شامل: قصه، رمانس، رمان، داستان کوتاه و آثار وابسته به آنها است. هر یک از این قالبها صرفنظر از داشتن تفاوتهای ساختاری و ماهوی در محور قرار دادن انسان و پرداختن به وجوه مختلف شخصیتی او تشریک مساعی دارند و بر ظهور تجربیات و روحیات او تاکید میورزند. در این میان آنچه که بیش از هر کدام، این قابلیت را دارد و در شناساندن درون و برون انسان تواناتر است، «رمان» است. رمان با خلق شخصیتهای متعدد و متفاوت آنچنان فرصتی از شناخت انسان برای خواننده فراهم میآورد که در طول زندگی هیچگاه چنین فرصتی برای او دست نخواهد داد. جز در رمان که فارغ از هر زمان و مکان، آینه نمایش ابعاد مختلف انسان و لایهای تو در توی ضمیر و زبان اوست، در کجا میتوان به شناخت نسبتاً جامعی از انسان رسید؟
سنتاگزوپری در شهر لیون و در یک خانوادهٔ کاتولیک و نخبهسالار متولد گردید. شجرهنامهٔ این خانواده تا چندین قرن قدمت داشت. او سومین فرزند از ۵ فرزند مارتن لوی ماری دو سنتاگزوپری و ویکنتس آندره لوییز ماری دو فونسکلمب بود. پدر وی مدیر اجرایی کارگزاری بیمه بود که در ایستگاه قطار بر اثر سکته، قبل از چهارمین سال تولد آنتوان درگذشت. آنتوان در سال ۱۹۳۱ با کانسوئلو سنتاگزوپری ازدواج کرد. سنتاگزوپری تا قبل از جنگ جهانی دوم، خلبان تجاری موفقی بود که در خطوط پست هوایی میان اروپا، آفریقا و آمریکای جنوبی به فعالیت میپرداخت اما با آغاز جنگ، هر چند از دیدگاه سن و وضعیت سلامتی در شرایط مطلوبی نبود اما به نیروی هوایی فرانسه آزاد در شمال آفریقا پیوست. در ماه ژوئیه ۱۹۴۴ هواپیمای او در یک پرواز شناسایی بر فراز دریای مدیترانه ناپدید شد و اعتقاد بر این بود که در همان زمان کشته شدهاست. سنتاگزوپری برندهٔ جوایز ادبی معتبر فرانسه و همچنین برندهٔ جایزهٔ کتاب ملی آمریکا گردید. عمده شهرت وی به واسطه کتاب شازده کوچولو و نوشتههای تغزلی او با عنوان زمین انسانها و پرواز شبانه است. آثار او، از جمله کتاب شازده کوچولو به ۳۰۰ زبان و گویش ترجمه شدهاست.
اگر این جمله بارگاس یوسا را بپذیریم که ادبیات آتش است، نقش ادبیات فرانسه، به ویژه رمان فرانسه را در ادبیات جهان، نمی توان نادیده گرفت و به سادگی از کنار آن گذشت. به راستی چه کسانی بهترین رمان های فرانسه را نوشته اند؟ شما چند نفر از نویسندگان فرانسه را می شناسید؟ آیا می دانید نویسندگان بسیار توانایی در میان رمان نویسان فرانسه هستند که حالا مرده اند و ما حتی نامشان را نشنیده ایم؟ این کتاب یک دایره المعارف رمان شناسی است، ما را از یک قرن رمان فرانسه عبور می دهد و در کنار آخرین نویسندگان رمان نو می نشاند در کنار نویسندگانی که هنوز زنده اند و می نویسند. کتاب "ادبیات داستانی فرانسه در قرن بیستم" برای همه کسانی است که می خواهند ادبیات جهان را خوب بشناسند.
سخنان و اندیشههای بزرگان همواره ارزشمند بوده و جذابیتهای خاصی داشته است. در این میان نامههای به جای مانده که غموض و رموز دیگر آثار و نوشتههای آنها را ندارند و بیش هر چیزی روحیات و درونیات شخص را نشان میدهد. جایگاه ویژه داشته و از اهمیت فراوانی برخوردار است. یکی از چهرهها که نامههایش به همراه تعدادی از عکسهای او در بازار کتاب عرضه گردید لئون تولستوی نویسنده معروف روسیه است. این مجموعه «نامههای تولستوی» نام داد و تولستوی مشفق همدانی مترجم نام آشنا، به زبان فارسی برگردانده شده است. ترجمه فارسی این کتاب مشتمل بر نود نامه است که اولین آنها در ششم ژانویه 1845 و آخرین آنها در سوم نوامبر 1910 نگاشته شده است. بلندترین این نامهها، نامه است که در مارس 1881 به الکساندر سوم؛ تزار روسیه و کوتاهترین آنها، آخرین آنها است که برای مرید و یار غارش چرتکف نوشته است. سن تولستوی در نوشتن نامه اول 23 و در نامه آخر 82 سال بوده است.
صرفنظر از آفت سرقت ادبی که از نظر اخلاقی مذموم است و از منظر علمی مردود، تأثیر و تاثر آثار ادبی از یکدیگر و همانندیهای آنها امری طبیعی و موضوعی پذیرفتنی است. همانندیهای ادبی در بین همه ملتها دیده میشود و در حیطه در نقد ادبی به اندازهای اهمیت دارد که در تایید آن مبحث «ادبیات تطبیقی» و در تاکید آن باب «مناسبات بینامتنی» ایجاد شده است. یکی از آثار ماندگار ادبیات فارسی که از این دیدگاه قابل تامل و بستر مناسبی برای فعالیتهای پژوهشی است، حکایت شیخ صنعان پرداخت عطار نیشابوری است.