کتابخانه مجازی ادبیات

گرچه گویش سبزواری یکی از لهجه‌های فارسی دری است و سالیان دراز شلاق زبان‌های ناهماهنگی چون زبان ترکی، مغولی، عربی و ... را بر شانه خود تحمل کرده و امروزه در قسمت نسبتا وسیعی از خاک ایران تکلم می‌شود، هرگز نمی‌توان آن را از لهجه‌های دیگر زبان فارسی برتر دانست. وقتی از گویش سبزواری سخن گفته می‌شود و اختصاصات دستوری یا واژه‌های آن بررسی می‌شود، نباید این تصور پیش آید که با یک گویش صددرصد ثابت سروکار داریم و بین افراد مختلفی که با آن گویش تکلم می‌کنند، وحدت کلمه و لفظ برقرار است. در این کتاب لغات و اصطلاحات گویش سبزواری با شواهدی از اشعار محلی این شهرستان گردآوری شده است.

زرقان شهری باستانی در میانه راه شیراز به تخت جمشید در دامنه کوه زرقان است. زرقان قدیم شامل محله‌های بزرگ جولاهگان، میان و لرها و محله‌های کوچک‌تر آخوندها، جهودها و حیدر بود. مجموعه این محله‌های درهم‌فشرده، پشت به کوه داده و دامن تا ابتدای دشت گسترده بود. برج‌وبارو و دروازه‌های کوچک و بزرگ شهر را در میان گرفته بود و از گسترش آن پیشگیری می‌کرد. در این کتاب مجموعه دوهزار مثال، اصطلاح، کنایه، تشبیه و پند و اندرز در لهجه فارسی مردم زرقان فارس گردآوری شده است.

کتاب حاضر کوششی است برای نشان دادن ناهماهنگی های ضبط اعلام (نام های اشخاص و اسامی جغرافیایی و تاریخی در زبان فارسی در متون و در مدخلهای ابزارهای کتاب شناختی با توجه به دامنه بسیار و وسیع ضبط اعلام اعم از ایرانی و غیر ایرانی در این شیوه نامه، سعی شده است به بخشی از این مجموعه پرداخته شود و در طرحی مقدماتی دستورالعملهای مناسب برای ضبط عناصر آن پیشنهاد گردد. الگوهای موجود ضبط اعلام از منابع و مراجع معتبر گردآوری و سپس تحلیل شده است. براساس این تحلیل، قواعد مناسب سازگار با استانداردهای جهانی پیشنهاد شده است. سعی شده است با اختیار شیوه ای ،واحد راه برای کاهش تشتت در ضبط اعلام هموار گردد. البته ارائه قواعد مطلوب که در همه موارد از استثنا خالی باشد بسیار دشوار است. با این همه می توان معیارهایی برای انتخاب الگوی ضبط به دست داد و از بسیاری ناهماهنگی ها جلوگیری کرد و موارد استثنا را هم مشخص ساخت. در مورد اعلام اشخاص ساختار نامها قواعد انتخاب نامها و ملاحظاتی درباره برگردان نام ها ارائه شده است. طرح این شیوه نامه در سال ۱۳۷۵ به فرهنگستان زبان و ادب فارسی ارائه شد. خوشبختانه، شورای فرهنگستان این پیشنهاد را پذیرفت و قرار شد نتیجه تحقیقات تدوین و به صورت کتابی منتشر شود و در اختیار صاحب نظران قرار گیرد. این طرح زیر نظر شورای مشاوران مرکب از آقایان دکتر علی محمد حق شناس، استاد احمد سمیعی (گیلانی)، دکتر علی اشرف صادقی و کامران فانی به اجرا در آمد. در این شورا، الگوهای موجود ضبط اعلام و دستورالعملهای پیشنهادی با توجه به داده های گردآوری شده و گرایشهای غالب بررسی شد و شیوه هایی برای ضبط اعلام به تصویب رسید. در تدوین این شیوه نامه استفادهٔ مترجمان ،نویسندگان ویراستاران و دست اندرکاران تهیه ابرازهای کتاب شناختی مورد نظر بوده است.