فرهنگ بزرگ سخن فرهنگی است فارسی به فارسی و عمومی در هشت جلد و 8592 صفحه که در سال 1381 به سرپرستی دکتر حسن انوری منتشر شد. در این مقاله بخش ریشهشناسی این فرهنگ بررسی شده است. در فرهنگها، ریشهشناسی بخشی از مدخل است که به ریشه و دگرگونی آوایی و معنایی واژهها میپردازد. آنچه در بخش ریشهشناسی فرهنگها میآید با آنچه در فرهنگهای ریشهشناختی میآید اندکی تفاوت دارد. در فرهنگهای رشهشناختی به صورت مفصل و همراه با ارجاع به منابع گوناگون به ریشه واژهها میپردازند، اما ریشههای موجود در فرهنگها فشرده و بدون ارجاع است.
مولف در این کتاب اشعار نظیری و عرفی را با هم مقایسه کرده است و برای نشان دادن این که دو شاعر هم زمان و هم سبک در حالی که شباهتهای فراوانی با هم دارند چقدر می توانند با یکدیگر تفاوت داشته باشند و این مقایسه که بین دو شاعر سبک هندی به وجود می آید، جذاب و شیرین به نظر می رسد. نویسنده در ضمن مقایسه، به بررسی و نقد شعر هر دو شاعر هم پرداخته است .
محمدجعفر طاهری میگوید: دورنمای جشن دوهزار و پانصد ساله ایران آنچنان نظرم را به خود جلب نمود که لازم دانستم حقیقت را که در یک عمر طولانی از طریق الهامات و تجربیات و اطلاعات صحیح بدست آورده برای بیداری هم میهنان عزیز و آیندگان بی خبر از واقعات در این دفتر به رسم یادگار به رشته تحریر در آورم و به دلیل جشن دوهزار و پانصد ساله بنام کورش کبیر درصدد برآمدم بدانم این شخص کیست و این همه تشکیلات و غوغای عظیمی که برای او فراهم نموده اند چیست؟ ....
فرهنگ فارسی اعلام کتابی است یک جلدی از غلامحسین صدری افشار و نسرین حَکَمی و نسترن حَکَمی که ویرایش جدید آن در سال 1389 منتشر شد. ویراست دوم این کتاب با ویراست قبلی آن بسیار متفاوت است؛ به گونهای که شاید بتوان آن را تألیف جدیدی به حساب آورد. فرهنگ فارسی اعلام نه تنها جدیدترین تألیف در حوزه فرهنگهای اعلام در زبان فارسی است، بلکه با تالیف آن، تا حد زیادی، خلا چنین فرهنگهایی پر شده است. پیش از این با تألیف کتابهایی مانند اثر آفرینان، پژوهشگران معاصر ایران، فرهنگ اعلام سخن، و فرهنگ شاعران و نویسندگان معاصر سخن پژوهشهای معتبری در این حوزه صورت گرفته است، اما نویسندگان این منابع تنها به ذکر «اشخاص» پرداختهاند و هیچ یک از آنها از لحاظ گستردگی مدخلها و مقالهها قابل مقایسه با فرهنگ فارسی اعلام نیستند.
مقاله کنونی پیشنهادهایی را برای تألیف فرهنگهای فارسی به زبانهای دیگر ارائه میکند که تاکنون مؤلفان این گونه فرهنگها به آنها کمتوجه یا بیتوجه بودهاند. در برابر هر پیشنهاد، مثالهایی از این فرهنگها ذکر خواهد شد.