"ظهور انسان و تاریخ تمدن ملل اولیه" تالیف حسن الهوردیان طوسی است و شامل مطالب تاریخی، اجتماعی، اخلاقی و ... است و به هفت بخش تقسیم شده است که عبارتند از: ظهور انسان و پیدایش تمدنهای اولیه در نقاط مختلف جهان؛ تمدن اولیه مصر- عادات اجتماعی و مراسم مذهبی در مصر اولیه – دربار و قدرت فراعنه مصر؛ تمدن اولیه در سوریه و فلسطین، عادات اجتماعی و مراسم مذهبی و ظهور بردگی در بین سامیها و فنیقی ها؛ تمدن اولیه در بین النهرین و عراق عرب، عادات اجتماعی و مراسم مذهبی آریائیها؛ تمدن اولیه در یونان باستان عادات اجتماعی و مراسم مذهبی و تاریخچه بردگی در یونان و روم – بازارهای فروش کنیز و غلام.
تمدن نظم اجتماعی است که بر اثر آن خلاقیت فرهنگی امکان پذیر می شود. به اعتقاد جمعی تمدن یا مدنیت بر سازمان اجتماعی و نظام اخلاقی و فعالیت فرهنگی اطلاق می شود. و تراوشهای فکری بشر را که از دیرباز تاکنون برای اعتلای خویش اندیشیده و سبب تعالی ملت ها شده است فرهنگ می خوانند. گروهی از انسان ها که از تشکیل منظم و معینی پیروی می کنند و در لوای آن به زندگانی خویش ادامه می دهند جامعه گویند و چون تمدن را مجموعه منظمی از کردارهای اکتسابی خاص هر جامعه نیز دانسته اند. بنابراین تمدن و جامعه همواره قرین یکدیگرند گو اینکه هر یک پدیده ای خاص محسوب می گردند و از هم جدا هستند. آنچه این دو عنصر را بهم پیوند می دهد فرد است که از جهتی تشکیل جامعه را می دهد و از دگرسوی با رفتار و آداب خود بنای تمدن را در جامعه می نهد، بنابراین هر فردی مبین جزئی از تمدن خویش است و به تنهایی نمی تواند معرف همه جلوه های تمدن خود باشد ولی گروه افراد متشکلی که جامعه ای را پدید می آورند می توانند معرف تمدن خود باشند و این نکته نیز مشخص است که نمی از ممیزات و اختصاصات هر تمدن در جهت خواست جامعه سیر می کند و نیز خاصیت اصلی هر تمدن در این است که بقا و آسودگی جامعه ای را که بدان مرتبط است تامین نماید از اینجاست که جوامع بشری به وسایل و فنون مختلف تجهیز می شوند تا مردم را در برابر مشکلات حیات یاری کنند...
"مردمشناسی ایران "اولین شماره از مجموعه حاضر، حاوی سلسله مقالاتی است از "سید علی اصغر شریعتزاده "در خصوص فرهنگ عامه، آداب و رسوم و انسانشناسی مردم نقاط مختلف ایران که با این عناوین به طبع رسیده است :سنت، نقارهخانه آستان قدس رضوی، آداب میزبان در اسلام، پوشاک محلی ایران، آلاچیق ترکمن، مسکن سنتی در سیستان و بلوچستان، ترانههای عامیانه میامی، و تعزیه .