کتابخانه مجازی ادبیات

مجلد دوم کتاب هفتاد سخن با نام ویژه فرهنگ و اجتماع حاوی یک مقدمه و 51 گفتار متنوع، توضیح‌گر مقولاتی است که بیشتر با ملیت، فرهنگ، سیاست، خط و شیوه های نگارش و اصلاح آن، اقتباس های زبانی و کلامی، گویش های محلی، واژه سازی و واژه گزینی، چگونگی کاربرد واژگان بیگانه، پیوند لفظ و معنی، روش تدریس قواعد زبان فارسی، مطالعات ایرانی، کوشش های فرهنگی، شیوه های تحقیق و ... پیوند دارند. استاد خانلری، خود در مقدمه این مجلد می‌گوید: "این مقالات که در چند جلد جداگانه منتشر می‌شود، شامل مطالب گوناگونی است که بعضی با اوضاع کشور و جریان حوادث سیاسی و اجتماعی آن ایام مربوط است و بعضی دیگر اندیشه های کلی درباره اموری است که مورد ابتلای جامعه ماست و هنوز موجود و درخور تامل است". دید تحلیلی – انتقادی استاد خانلری در این مجموعه، در کنار ثمره های عینی و مشخص، الگویی نیز هست برای نوخواهی و نوسازی جامعه و فرهنگ در همه حوزه های نظری آن امید که این مجموعه سودمند پیکارگران و دانش‌پژوهانی افتد که میان در سالم سازی فرهنگ و اجتماع بسته‌اند.

تحقیق درباره تاریخ ایران پیش از اسلام و در بدو ورود آن با مشکل اساسی کمبود منابع روبرو است و همین منابع محدود نیز نگاهی صرفا روایی دارند. در میان آثاری که به بررسی موضوع مذکور می‌پردازند کتاب «جنبش‌های دینی ایرانی در قرن‌های دوم و سوم هجری» نوشته دکتر غلام‌حسین صدیقی از کتب تحلیلی است که نگاهی جامعه‌شناختی به فضای دینی پیش و پس از اسلام در ایران را با محور جنبش‌های دینی بر اساس تحقیقی تاریخی ارائه می‌کند.

مقاله های این کتاب برخی تالیف و برخی آثار نویسندگان برجسته اند و به مضمونهایی چند می پردازند که همه در مقوله فرهنگ و ادب و هنر و تاریخ جای می گیرند و از جمله عبارتند از: زیبایی شناسی و رمزپردازی، سنت و تجدد، زمان در قصه، خواب و خواب گذاری، سعدی، گوته، نیچه، الوار، پروست، نقد هنری، روانکاوی، خاورشناسی جدید، فرهنگ ژاپنی، سیمای زن در طول تاریخ و نیز مبحثی که عنوان خویش را به کل کتاب بخشیده است.

این کتاب دربرگیرنده پنج نوشتار از جلال ستاری در حوزه فرهنگ و هویت فرهنگی است. عناوین نوشتارها بدین ترتیب است: علل غایی توسعه فرهنگ، کیفیت زندگی و هویت انسان؛ از ونیز تا هلسینکی؛ نخستین مجمع وزرای فرهنگ کشورهای آسیایی؛ سیاست‌های کمک به آفرینش هنری؛ ضرورت شناخت هویت فرهنگی.