کتابخانه مجازی ادبیات

سید محمود نشاط در مورد موضوع کتاب می گوید: ادات تشبیه در زبان فارسی که اصل آن مربوط به علم بیان و بدیع و شرح آن مرتبط با دستور زبان فارسی است انتخاب نمود و اگرچه ناگریز به ذکر برخی از اشارات و اصطلاحات بیانی گردیده است اما مقصود حقیر جمع آوری و بحث در اقسام ادات تشبیه از لحاظ دستور زبان فارسی است. نکاتی که همچنان در این مقدمه یادآور می گردد: یکی اینکه سعی نمود بامکرر کردن مثال بر طول ملال نیفزاید و در هر مورد به ذکر یک تا پنج شاهد قناعت ورزید و در صورت لزوم امثله و شواهد دیگر را با تعیین صفحه و سطر کتاب ماخذ به حاشیه موکول ساخت. اشعار را غالبا از منوچهری دامغانی چاپ دبیرسیاقی که فی الواقع استاد تشبیه نیز می باشد و تشبیهات وی در نهایت متانت و استواری است برگزید تا مراجعه به شواهد و نظائر موضوع سهل باشد و نیز مثال نثر را به مناسبت وضوح و به منظور اختصار حذف نمود. ادات تشبیه و قیود و پسوندها و غیره را برای سهولت کار مراجعان به طریق الفبائی منظم ساخت و توضیحات و مطالب را با شماره های مستقل مجزا نمود و صفحات و سطور مراجع و ماخذ را ذیل مطالب بیان داشت. از توضیح واضحات و تکرارهای زائد چشم بپوشید و با عبارتی سهل و ساده نگاشت تا درخور استفاده همگان باشد.

این کتاب از کارل بروکلمان درباره شعر عربی در عهد جاهلی است. بروکلمن در مقدمه این کتاب، مفهوم و گستره کار خود یعنی تاریخ ادبیات را توضیح می‌دهد و منابع عمده کار خود را در بخش دوم معرفی می‌کند که هر دو به تمامی کتاب باز می‌گردند.

ما در سیاق نثرنویسی فارسی به نمونه‌هایی از نثر معاصر برمی‌خوریم که از آنها تعبیر به «نثر عامیانه یا محاوره‌ای» می شود. در میان این نثر‌ها، نوعی نثر خاص تلگرافی وجود دارد که ما نام «نثر شکسته» را برای این گونه نثرها برگزیدیم. در نثر شکسته، نویسنده سعی در کوتاه کردن نثر دارد. او به شیوه‌ای مقطع و فشرده، نثری صریح و دقیق و تلگرافی و عاری از حشو و زواید به وجود می‌آورد. اولین شکسته‌نویسان، در میان نویسندگان نسل اول جای می‌گیرند. نویسندگانی چون جمال‌زاده، هدایت، آل احمد و چوبک در نوشته‌های خود از این نثر بهره جسته‌اند.