کتابخانه مجازی ادبیات

این اصطلاح نامه به گونه‌ای سازمان یافته که روابط پیشینی میان مفاهیم و اصطلاحات (روابط سلسله مراتبی، ترادف، وابستگی) در هر حوزه علوم قرآنی را نمایش می‌دهد. علاوه بر فواید متنوع، ابزاری جهت ذخیره سازی و بازیابی روشمند، دقیق و سریع اطلاعات و نیز نمایه سازی متون است. مهم‌ترین کارکردهای اصطلاحنامه عبارتند از: 1. ارائه اصطلاحات استاندارد در یک حوزه معرفتی؛ 2. نشان‌دادن ساختار و درخت‌واره علم؛ 3. ایجاد هماهنگی میان نمایه‌سازان و استفاده‌کنندگان در ذخیره و بازیابی اطلاعات؛ 4. کنترل مترادفات و شبه مترادفات، تعیین اصطلاحات مجاز و مشخص کردن حدود معانی و دقت و وحدت رویه در نمایه سازی. اصطلاح‌نامه علوم قرآنی مشتمل بر 4151 اصطلاح است، که از این تعداد، 1331 اصطلاح مرجّح و 2820 اصطلاح غیر مرجّح است. مأخذ این اصطلاحات، منابع دست اول این علم و همچنین آثار رایج و متداول معاصر است. این اصطلاح نامه به سه شیوه و در سه بخش ارائه شده است: نمایش الفبایی؛ نمایش نظام‌یافته؛ نمایش ترسیمی (درختی). مقدمه اثر، مشتمل بر مطالب مهمی در باره این موضوعات است: 1. اهمیت واژه‌شناسی؛ 2. کلیاتی در باب اصطلاحنامه؛ 3. جایگاه اصطلاح نامه در نظام اطلاع‌رسانی؛ 4. نگرشی بر اطلاع‌رسانی در علوم اسلامی؛ 5. تدوین اصطلاح‌نامه علوم اسلامی؛ 6. ویژگی‌ها و مراحل تدوین.

دانشگاه تربیت معلم سبزوار به مناسبت چهل و اندی سال کوشش های علمی و اندیشه ورزی استاد دکتر سیدمحمد علوی مقدم همایش نکوداشتی با هدف ارج نهادن به خرد، اندیشه و دل آگاهی در 13 اردیبهشت 1380 برگزار کرد و کیمیای سخن مجموعه مقالاتی است که به همین مناسبت در سه بخش "یادها، خاطره ها و باورها" ، "زبان، ادبیات و نقد ادبی" و "علوم قرآنی، علوم بلاغی و معرفت شناسی" در برابر دیدگان اهل اندیشه، خردمندی و فرهیختگی قرار می گیرد

پایان‌نامه‌های تحصیلی، به عنوان شاخص پژوهش‌های علمی دانشگاهی، با تمام اهمیتی که در پیشبرد مطالعات نظری و کاربردی دارند، به دلیل ضعف نظام اطلاع‌رسانی کشور، غالباً ناشناخته می‌مانند. به منظور معرفی پایان‌نامه‌های ارائه شده در حوزه «گویش‌های ایرانی»، کتابچه‌ای مشتمل بر اطلاعات 266 پایان‌نامه دانشگاهی، برای نخستین بار در سال 1380، به همت گروه گویش‌شناسی فرهنگستان زبان و ادب فارسی به چاپ رسید.

تاکنون مطالعات علمی چندی در زمینه بررسی زبان‌شناختی فرهنگ‌نگاری در قالب کتاب‌ها، مقالات و سخنرانی‌ها در ایران به انجام رسیده است. با وجود این، بیشترین سهم مطالعات صورت گرفته در این زمینه متعلق به پایان‌نامه‌های تحصیلی است که غالباً به دلیل ضعف نظام اطلاع‌رسانی دانشگاهی ناشناخته مانده‌اند. بدیهی است عدم معرفی این منابع ارزنده می‌تواند پیشبرد تحقیقات آتی در این حوزه را با رکود مواجه کند. پژوهش حاضر گام نخستی است در جهت رفع این مقص و در واقع بخشی از نتایج یک طرح پژوهشی میدانی است که با هدف معرفی پایان‌نامه‌های زبان‌شناختی دانشگاهی از سال 1377 در تهران آغاز شد و ادامه آن در قالب یک طرح پزوهشی در دانشگاه بیرجند پیگیری و به اتمام رسید.