لالاييها نخستين پيمان آهنگين و شاعرانه ميان مادر و كودك است كه طيفهاي گوناگون از آرزوها، گلايهها، و نيايشهاي مادرانه را درخود دارد و سينه به سينه از نسلهاي گذشته به امروز رسيده است. با وجود گذشت زمان اين نوع ادبي تازگي خود را حفظ كرده، به گونهاي كه هيچ نوع ادبي ديگر نتوانسته جايگزين آن شود. ويژگي ديگر لالايي اين است كه در همه ادبياتها يافت ميشود و مخصوص ادبيات كشوري خاص نيست، از آنجا كه ادبيات تطبيقي ميداني گسترده براي كشف روابط پنهان ميان ادبيات ملل گوناگون است؛ اين مقاله برآن است تا لالاييهاي فارسي و عربي را مورد بررسي تطبيقي قرار دهد و به مهمترين پيوندهاي ميان لالاييها در هر دو ادبيات اشاره كند. پژوهش صورت گرفته نشان ميدهد كه ايجاد آرامش با تكرار مداوم ريتمهاي خوشايند واگوكردن آرزوها و دردها و رنجهاي مادران، زبانآموزي، اجتماعي كردن كودك و آموزش مفاهيم ارزشي جامعه، از مهمترين عناصر پيوند بين لالاييها در ادبيات فارسي و عربي است، هم چنين در هر دوي اين لالاييها اثر طبيعت به خوبي آشكار است و طبيعت متمايز اين دو سرزمين رنگ و بوي متفاوتي به اين ترانهها بخشيده و نيز باورهاي ديني مشترك پيوندي ناگسستني ميان آنها ايجاد كرده است.
کسانی که در ادب فارسی از روی صدق و تانی و نه از سر هوی و تمنی، تاملی مستمر و بی وقفه به منظور کشف اصول و موازین حاکم بر ادب و فرهنگ ایران داشته اند، نیک می دانند که از جمله مظاهر توانایی شگفت آور سخن سرایان بزرگ و افسونگر فارسی زبان، آنست که با قدرت استفاده از قانون تجرید و تعمیم ذهن خلاق و آفرینشگر خویش، بخوبی توانسته اند با رویت مناظر در صحنه حیات و اندیشه در کار روزگار و ژرفکاوی در پدیده های گیتی و ترکیب آن ها با یادها و خاطره ها و خوانده ها و شنیده ها و در یک کلام دانسته ها آمیزه ای از عبرت و حکمت پرداخته و با عرضه دستاوردهای تامل و تجربه در قالب سخنان منظوم و منثور خوانندگان آثار خویش را از چشمه سار زلال ذوق سلیم خود سیراب ساخته و قریحه جمال پرست آن ها را نوازش داده، آدمیان را از زادگان طبع جویای کمال خویش برخوردار و کامیاب گردانند...
پس از گذشت حدودا چهل سال از عمر سینمای ایران به جهت بالا بردنبار عاطفی فیلم و به ویژه در مضامین خانوادگی و ملودرامهای وطنی، در سالهای دهه چهل، کودکان نیز گهگاه در فیلمهای فارسی حضور پیدا می کنند. اما این حضور به تنهایی نمی تواند سرآغاز فیلم کودک در تاریخ سینمای ایران باشد. چرا که سینمای کودک، ویژگیهای خاص خود را دارد و برای مخاطبان خاص خود نیز تولید می شود و فیلم های سینمایی به دلیل جامعیت و عمومی بودن شیوه بیان و پیام آن نمی تواند پاسخگوی این نیاز باشد....
اگرچه سوگند و قسم در نهاد مردم این مرزوبوم جای گرفته و در زندگانی روزمره ورد زبان شده است تا آنجا که سوگند و قسم خوردن کاری عادی و پیش پاافتاده به حساب آمده است، ولی سوگند آداب و رسومی دارد و از مراسم کهنه و قدیمی جهان به شمار میآید. در این کتاب ابتدا درباره سوگند پیش و پس از اسلام مطالبی بیان شده و سپس به بحث و بررسی سوگند در زبان و ادب فارسی پرداخته شده است. در ین کتاب انواع سوگند در هر دوره و زمانی و همچنین در نثر و نظم بررسی و تبیین گردیده است.
پديده استعمار از پديدههايي است که مشرق زمين همواره با آن مواجه بوده است. انسانهاي آگاه و توانا به ويژه هنرمندان، با سلاح شعر به مبارزه با آنان پرداختند. چون شگردهاي استعمار، گوناگون و مختلف است شگردهاي مبارزه با آن پديده نيز لازم است گوناگون و مناسب باشد. سيداشرف الدين و رصافي از شاعران حساس و آگاهي بودهاند که پديده استعمار را از ابتدا براي هم وطنان و ملتهاي ديگر ترسيم نموده و براي مبارزه با آن مطابق شرايط زماني و مکاني، شگردهايي داشتهاند. اين مقاله بر اساس مکتب اروپاي شرقي، به بررسي تطبيقي پديده استعمار در شعر دو شاعر پرداخته و ابتدا بعد از بيان مباني نظري پژوهش، پديده استعمار در شعر دو شاعر، بررسي و سپس راه کارهاي آنان در مقابله با اين پديده، بيان ميشود. پژوهشهاي صورت گرفته در اين مقاله نشان ميدهد که هر دو شاعر به شکلهاي گوناگون به معرفي پديده استعمار پرداختهاند و براي مبارزه با آن، شگردهاي مشابهي داشته و راه کارهايي عرضه کردهاند که مهمترين آنها عبارت است از: آگاه کردن مردم و غفلتزدايي؛ برانگيختن مردم و ترسيم موقعيت آنان؛ دعوت به اتحاد و مقابله با استعمار؛ بازگشت به هويت فرهنگ اسلامي؛ تحقير استعمار با زبان طنز و محکوم کردن و نکوهش استعمارگران.