کتابخانه مجازی ادبیات

انعکاس داستان زندگی پیامبران یکی از بن‌مایه‌های اصلی نزد شاعران است . با بازخوانی زندگی حضرت یوسف در قرآن و استخراج و مطالعه تلمیحاتی که در دیوان صائب از این داستان انعکاس یافته است در می‌یابیم که بازتاب زندگی یوسف درآینه صور خیال صائب به قدری متنوع ومواج است که می‌توان به استناد نمونه‌های شعری مدعی شد، صائب در بیان تمام زوایای زندگی یوسف چیزی را فرو گذار نکرده است. از جمله رؤیای آغاز داستان، به چاه افکندن توسط برادران، حسادت برادران، فروش یوسف به قافله و به پادشاه مصر بنا به درخواست زلیخا، اظهار علاقه زلیخا نسبت به یوسف، تهمت ناروا زدن به یوسف، به زندان افکندن او، توانایی تعبیر خواب، عزیز مصر شدن، فراق پدر بر جدایی فرزند، حسن و جمال یوسف، به حکومت رسیدن یوسف، دیدار با پدر، و سرانجام به حقیقت پیوستن رؤیای آغازین داستان.

در اين گفتار با مقايسه كتاب اصول العشره اثر شيخ نجم الدين كبري و كتاب اربعين حديث اثر امام خميني، برخي از زواياي فكري و روحي اين دو عارف سترگ بازگو شده است. با وجود واقعيت انكارناپذير 7 قرن فاصله زماني و تفاوت آشكار در شيوه آموزشي، حوزه تحصيلي و مشرب سلوكي اين دو بزرگ، باز هم به نقاط مشترك و وجوه متشابه چشمگيري بين اين دو بزرگ، باز هم به نقاط مشترك و وجوه متشابه چشمگيري بين اين دو پير شيخ پرور و ولي تراش بر مي‌خوريم. مهمترين اصول مشترك در مسلك عرفاني اين دو عبارتند از: توبه، توكل، زهد، قناعت، عزلت، ذكر، توجه الي الله، صبر، مراقبه و رضا. نكته ديگر اين كه هر دو براي اصول مورد نظر معتقد به مدارج و مراحل معين هستند. از ميان اصول مذكور شيوه عملي و نظريه عرفاني در دو اصل توبه و صبر بسيار نزديك است. شيخ نجم الدين كبري شرايط اساسي صبر را، خروج از حظوظ نفس، اختياري بودن صبر، قبول رنج و مشقت در منزل صبر و تداوم و استمرار صبر مي‌داند.