کتابخانه مجازی ادبیات

سخن و سخنوران، کتابی است نوشتهٔ بدیع‌الزمان فروزانفر در شرح احوال و نقد و سنجش آثار ۵۵ تن نامورترین شاعران پارسی‌گوی قرن‌های سوم تا ششم هجری. سخن و سخنوران اولین بار در سال‌های ۱۳۰۸ و ۱۳۱۲ در تهران به چاپ رسیده‌است.

کتاب حاضر حاوی مطالب بسیاری در باب تاریخ ایران قبل از اسلام است که مولف از ماخذ موجود در عصر خود نقل کرده است و بعید نیست بعضی از این ماخذ را فردوسی نیز برای نظم شاهنامه خود بکار برده باشد و امروز هیچ یک از آنها در دست نیست. مرحوم ملک الشعراء بهار "غرر اخبار ملوک الفرس" بی‌هیچ گونه تردید از ثعالبی نیشابوری می‌دانست ثعالبی را از شعوبیه و اثر او را در زمینه آثار شعوبیه معرفی کرده است. ثعالبی در بیشتر آثار خود سعی دارد تا حکمت و خرد ایرانیان و سایر اقوام را بنمایاند و روشن نماید که ایرانیان و بعضی اقوام دیگر به سبب سوابق تاریخی دارای حکم و اندیشه‌هایی عمیق‌تر و برترند.

در زبان روسي، صفت‌هاي کوتاه در کنار صفت‌هاي بلند، به عنوان گونه‌اي از صفت‌هاي بلند به کار مي‌روند. گاه کاربرد يکي از اين صفت‌ها به استفاده از ديگري ترجيح داده مي‌شود و علت اين ترجيح، با مسائلي متفاوت همچون سبک، معنا، نقش در جمله، تغييرپذيري و يا تغييرناپذيري آنها ارتباطي تنگاتنگ دارد؛ از اين روي، بسته به اينکه کدام گونه از صفت‌ها در کدام ساختار جمله مناسب‌تر است، بايد يکي از آنها را برگزيد؛ همچنين نبايد اين صفت‌ها را با مقوله‌هاي شبيه آن از لحاظ تلفظ و نوشتار (صفت‌هاي فعلي، قيدها، مقوله قيد حالت و MoabHble coBa يعني کلمه‌هايي که به کمک آنها، گوينده ارتباط جمله خود را با واقعيت نشان مي‌دهد) اشتباه گرفت. در زبان روسي، برخي اقسام کلام همچون صفت‌هاي کوتاه، صفت‌هاي فعلي و قيدهاي فعلي، بيشتر در زبان رسمي و ادبي استفاده مي‌شوند؛ اما اين بدان معنا نيست که در زبان محاوره کاربرد ندارند. به طور کلي، صفت‌هاي بلند به لحاظ صرف‌شدن، هماهنگي با اسم و کاربرد بيشتر در زبان روسي، براي دانشجويان خارجي ملموس‌ترند؛ بدين سبب، در پژوهش حاضر، بيشتر بر صفت‌هاي کوتاه و در صورت نياز، مقايسه آنها با صفت‌هاي بلند تاکيد کرده‌ايم تا به کمک شيوه آموزشي گذر از مطالب آسان به سوي مطالب مشکل‌تر، اين گونه صفت‌ها را نيز بيشتر بررسي و مطالعه کنيم.

در زبان روسي، ويژگي گزاره‌اي در يک جمله مي‌تواند توسط مصدر بيان شود. در اين صورت جمله ساختاري يک رکني خواهد داشت. از آنجايي که مصدر، يک عمل بالقوه را بيان مي‌کند، بنابراين در ابراز معاني مجازي يا غيرمستقيم کاربرد فراوان خواهد داشت. مصدر در جمله يک رکني يا ساختار تک ظرفيتي مي‌تواند بيان‌کننده معاني‌اي چون «ناگزير و قريب الوقوع بودن عمل با مصدر ϬbITb، موافقت اجباري گوينده با نظر مخاطب با مصدر ϬbITb، ناشايست بودن عمل، حالت يا عملي که به طور مستقيم و درک فيزيکي يا فکري/ ذهني انجام مي‌شود، ارزيابي نهاد منطقي از عمل يا حالت» و ... باشد. مقاله پيشِ رو به توضيح معاني نام برده در ساختار جملات مصدر يک رکني مي‌پردازد و طريقه بيان آنها را در زبان فارسي بررسي مي‌کند.