کتابخانه مجازی ادبیات

در دوران پیروزی انقلاب اسلامی ایران این توفیق را یافته ایم که شهرداران و مسئولان خدمات به مردم، در کلیه سطوح لشکری و کشوری فراتر از وظایف عادی خود، گامهایی در راه اعتلای فرهنگ و اندیشه جامعه بر می دارند و با تلاشهای مناسب علمی و هنری، ایران را در جهان و در مقابل تاریخ سرافراز می کنند. امروز شایسته آن است که در روند تفکرات اسلامی و انقلابی ایران انسانهای لایق و برجسته تاریخ این مرز و بوم را به نسل خودمان و به جهانیان بشناسانیم و با برگزاری یادبودها و نوشتن مقاله و تهیه فیلمها بدین وسیله توطئه های امپریالیسم را در رابطه با محو فرهنگ جهان سوم خنثی نماییم؛ این خود انقلابی است در مسیر انقلاب اسلامی ایران......موضوع کتاب حاضر رجال اصفهان در علم و عرفان و ادب و هنر است که شامل رجال فقه و حدیث و تفسیر، رجال حکمت و فلسفه و عرفان و تصوف است و توسط سیدمحمدباقر کتابی تالیف شده است.

کتاب حاضر تالیف امیرکمال الدین حسین بن مولانا شهاب الدین اسمعیل طبسی گازرگاهی هروی از عارفان و صوفیان و شاعران درجه دوم قرن نهم هجری قمری است که به غلط تالیف آن را به سلطان حسین بایقرا فرمانروای هنرپرور تیموری نسبت داده اند، الا اینکه یا مولف در تالیف آن سفارش و سلیقه خاص سلطان حسین را مدّنظر داشته و آن را به نام وی پرداخته و یا اینکه دیگران تالیف آن را به خطا به سلطان حسین نسبت داده اند. مجالس العشاق را نمی توان از جهت تاریخ مورد بررسی قرار داد و بر آن ارزش و اعتباری قائل شد تنها وجهی که می شود بر آن داد این است که نویسنده سعی کرده ضمن سود بردن از شایعات سائره در باب آثار ادبی ادبا و شعرا، چاشنی زیباشناختی را بر آن بیفزاید، لذا مجالس العشاق نوعی تفسیر ادبی است، و چون از منظر فلسفی – زیباشناختی به مسئله عشق می نگرد، عجیب نیست که پا از محدوده شریعت مرسوم فراتر بگذارد و در نتیجه حتی بعضی پیغمبران و معصومین را هم جزء قهرمانان داستان خود قرار بدهد...

قاضی حمیدالدین ابوبکر محمد بن عمر بن علی بلخی از مشاهیر زمان خود و ادبای معروف و قاضی شهر بلخ و مرد متنفذی بوده است. کتاب "مقامات حمیدی" از جمله آثاری است که به عنوان نمونه‌ای عالی از فن کتابت به شیوه متکلف و مصنوع به شمار می‌آید. این اثر در قالب 23 یا 24 مقامه از نوع مناظرات مانند: مناظره پیر و جوان، سنی و ملحد، پزشک و منجم و .... نگارش یافته و قسمتی از آن مقامه‌ها نیز به چیزهائی از قبیل: بهار، پائیز، عشق، جنون یا لغزها و معماها و مسائل فقهی و تفکرات صوفیانه اختصاص دارد. "مقامات حمیدی" در زبان فارسی تنها کتابی است که به تقلید از مقامات عربی‌نویسانی چون "بدیع‌الزمان همدانی" و "ابوالقاسم حریری" نوشته‌شده و گذشته از حیث صورت که بر پایه سجع و موازنه و صنایع لفظی و معنوی بدیع و ایراد لغات مهجور متروک و استشهاد به آیات و احادیث و امثال قرار دارد، از جنبه محتوا نیز قابل اعتناتواند بود. نویسنده کتاب مقامات با پرداختن به اموری چون طفیلی‌گری، دریوزگی، شرابخواری و ... سعی داشته تا برخی از مفاسد اجتماعی زمان خود را به خواننده گوشزد نماید.

مقامه جمع مقامات است و مقامات زهاد در مجلس ملوک معروف است که سخنانی می‌گفتند در پند و موعظت ملوک و نیز به معنی «مجلس گفتن» و موعظه بر منبر یا بر سر انجمن‌ها است که بعدها آن را تذکیر یا مجلس‌گویی می‌نامیدند، چه مجلس و مقام تقریبا به یک معنی است. یکی از این مقامه‌ها، مقامات قاضی حمید‌الدین معروف به «مقامات حمیدی» است که به پیروی از مقامات بدیع‌الزمان و حریری هر دو بوده است. او سعی داشته مقاماتش سهل و ممتنع باشد؛ از این‌رو در دشخواری عبارات و آوردن لغات غریب فارسی اصرار نورزیده و بعضی مقامه‌های او بسیار ساده و سهل است و دیگر آنکه مقامات او همه یک‌طور شروع می‌شود و به یک نوع ختم می‌گردد. کتاب "مقامات حمیدی" از جمله آثاری است که به عنوان نمونه‌ای عالی از فن کتابت به شیوه متکلف و مصنوع به شمار می‌آید. این اثر در قالب 23 یا 24 مقامه از نوع مناظرات مانند: مناظره پیر و جوان، سنی و ملحد، پزشک و منجم و .... نگارش یافته و قسمتی ازآن مقامه‌ها نیز به چیزهائی از قبیل: بهار، پائیز، عشق، جنون یا لغزها و معماها و مسائل فقهی و تفکرات صوفیانه اختصاص دارد.