کتابخانه مجازی ادبیات

از شرح حال شاعر بزرگ تبریز حکیم قطران به علت بعد زمان و نبودن مدارک کافی اطلاع صحیحی در دست نداریم. از طرفی تاریخ آذربایجان هم از اوائل شیوع اسلام تا قرن سوم و چهارم هجری به قدری تاریک است که به هیچ وجه از سلاطین و حکمدارانی که در آن دوره در این سرزمین فرمانروایی داشته اند خبر مضبوطی در دست نیست که بتوانیم با مراجعه به آن تواریخ کمکی به روشن کردن شرح حال این شاعر بنمائیم. قطران از قصیده سرایان درجه اول فارسی است و بیشتر طرز شعرای خراسان را بکار برده اشعار او در زمان دولتشاه معروف بوده است قصائدش متین است و در فنون لفظی تجنیس و ترصیع و ذوقافیتین بکار برده و قصاید مصنوعه در تمثیل همین فنون ساخته نیز در وصف وقایع و فصول و مناظر استادی نشان داده است و از رشته های حکمت نیز ؟آگاه بوده که غالب نویسندگان او را حکیم می نویسند و بعضی او را امام الشعرا و فخرالشعرا نوشته اند و اشعار او در زمان خود در شهرهای عراق و خراسان اشتهار داشته و او را باستادی شناخته و نظیر فرخی می دانسته اند...

مجموعه حاضر اشعار دکتر فرامرز نوریانی متخلص به "مظلوم" است که در سال 1312 چشم به جهان گشود و تحت تعلیم و تربیت مادری روشنفکر و پدری آزاده پرورش یافت. در سال 1338 موفق به دریافت دکترای پزشکی از دانشکده پزشکی اصفهان شد و در سال 1350 دکترای اعصاب و روان را از دانشکده پزشکی تهران کسب نمود. ایشان در سن 60 سالگی دار فانی را وداع گفت.

اوحدالدین انوری ابیوردی از شعرای بزرگ زبان پارسی و از سخن‌سرایان نامداری قرن ششم هجری است. بعضی از فضلا درباره مقام وی در شاعری غلو کرده و او را در قصیده‌سرایی با فردوسی طوسی و سعدی شیرازی در حماسه‌سرایی و غزل‌سرایی هم‌پایه دانسته و در صف اول شعرای پارسی گویش جای داده‌اند و این سه تن ـ یعنی فردوسی و سعدی و انوری ـ را پیشوای شعرا و پیمبر سخنوران شمرده‌اند. هر چند این مقایسه درست نیست، اما او از اساتید مسلم شعر فارسی بوده است. شعرای معاصر و متأخر عموماً به سخنوری او معتقد بوده و توجه خاصی به شعرش نشان داده و در فنون شعری و طرز شاعری از وی پیروی کرده‌اند. این دیوان از روی 15 نسخه خطی تصحیح شده و در دو جلد منتشر گردیده که جلد اول شامل قصاید و جلد دوم دربرگیرنده مقطعات، غزلیات و رباعیات انوری است.

ابوالحسن حسینی فراهانی از سادات بزرگوار حسینی است و در فراهان تولد یافته ولی تاریخ تولدش معلوم نیست. وی از ادبا و فضلا و حکمای قرن یازدهم هجری و از سخنوران خوش‌قریحه و باذوق این عصر است و فنون فضایل و انواع علوم عقلیه و نقلیه و در فنون فضایل و کمالات از لغت و نحو و صرف و معانی و بیان و عروض و قافیه و شعرشناسی و سخنوری قادر و سرآمد اقران خویش بوده است. وی این کتاب را در دو بخش سامان داده است: 1. گزارش قصیده‌ها؛ 2. گزارش تنها بیت‌های دشوار انوری. از پایان بخش یکم و دیباچه بخش دوم آن برمی‌آید که بخش یکم را در جوانی نگاشته است و از اینکه در آن بررسی دقیق نکرده بود، پوزش می‌خواهد.